Khai báo sai về tên hàng, chủng loại, mã số hàng hóa, nhập khẩu hàng hóa không đáp ứng điều kiện, làm giả chứng từ hồ sơ hải quan… là những thủ đoạn mà các chủ hàng, doanh nghiệp thực hiện nhằm mục đích đưa hàng hóa cấm, hàng hóa vi phạm quy định pháp luật vào Việt Nam qua các khu vực cửa khẩu của tỉnh Lạng Sơn trong hoạt động xuất nhập khẩu.

Trước thực trạng trên, lực lượng hải quan các cửa khẩu tỉnh Lạng Sơn đã triển khai nhiều biện pháp nghiệp vụ quyết liệt để kịp thời ngăn chặn các hành vi này.

Theo Cục Hải quan tỉnh Lạng Sơn, tình trạng doanh nghiệp lợi dụng chính sách thông quan điện tử để thực hiện các hành vi gian lận thương mại thông quan hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa vào Việt Nam qua các cửa khẩu của tỉnh nhằm mục đích trốn thuế vẫn diễn biến phức tạp.

Từ đầu năm đến nay, Cục Hải quan Lạng Sơn đã phát hiện trên 770 vụ vi phạm, trị giá ước tính hơn 18 tỷ đồng, tăng 56,6% số vụ so với cùng kỳ năm 2023.

Chi cục Hải quan cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị là đơn vị phát hiện, ngăn chặn được nhiều các hành vi gian lận qua kê khai hải quan của doanh nghiệp hoạt động nhập khẩu hàng hóa, bởi hàng hóa xuất nhập khẩu qua đây chiếm tỷ trọng lớn trong toàn tỉnh.

Qua thống kê cho thấy đến nay, chi cục đã làm thủ tục cho trên 26.600 bộ tờ khai; với tổng giá trị hàng hóa hơn 1,3 tỷ USD; chỉ trong 5 tháng đầu năm 2024, chi cục phát hiện, xử lý hơn 300 vụ doanh nghiệp gian lận kê khai hàng hóa nhập khẩu qua cửa khẩu.

Phó Chi cục trưởng Chi cục Hải quan cửa khẩu Hữu Nghị Phùng Văn Ba thông tin hàng hóa xuất nhập khẩu tăng kéo theo đó là những rủi ro về gian lận thương mại cũng tăng.

Các hành vi vi phạm qua đơn vị chủ yếu lợi dụng chính sách tạo thuận lợi của ngành hải quan, lợi dụng việc thông quan điện tử để khai sai tên hàng hóa; hàng hóa không đúng giá trị, chủng loại theo tờ khai hải quan.

Để chủ động phát hiện và xử lý, đơn vị đã xây dựng kế hoạch, triển khai đến các tổ đội, các vị trí việc làm theo chức năng nhiệm vụ; bên cạnh soi chiếu hàng hóa qua máy soi container thì đơn vị còn chủ động phối hợp với các lực lượng chức năng khác để kịp thời nắm bắt thông tin doanh nghiệp có dấu hiệu vi phạm.

Tại các cửa khẩu, một số thủ đoạn gian lận khác được doanh nghiệp hoạt động nhập khẩu hàng hóa sử dụng như khai báo trong tờ khai hải quan là hàng tồn kho, hàng lỗi để hạ thấp giá trị hàng hóa; khai sai tên chủng loại, mã số hàng hóa, nhập khẩu hàng hóa thuộc danh mục cấm nhập khẩu; nhập khẩu hàng hóa vi phạm sở hữu trí tuệ.

Tất cả các hành vi này nhằm mục đích giảm số thuế phải nộp của doanh nghiệp và đưa hàng hóa có giá trị vào tiêu thụ ở nội địa Việt Nam.

Theo Phó Chi cục trưởng Chi cục Hải quan cửa khẩu Chi Ma Lương Văn Thơ, để phòng chống buôn lậu, gian lận thương mại qua biên giới cửa khẩu một cách có hiệu quả, ngay từ đầu năm đơn vị đã triển khai đồng bộ các biện pháp nghiệp vụ hải quan, đấu tranh với những thủ đoạn găm cắm hàng cấm, hàng giả, hàng vi phạm sở hữu trí tuệ; cùng đó là phối hợp chặt chẽ với các lực lượng chức năng cửa khẩu trong nhiệm vụ tuần tra, kiểm soát, trao đổi chia sẻ thông tin.

Từ đầu năm đến nay, đơn vị đã phát hiện xử lý 39 vụ vi phạm, trong đó 33 vụ liên quan đến vi phạm pháp luật hải quan.

Để ngăn chặn những mánh khóe gian lận, các phòng nghiệp vụ Hải quan Lạng Sơn cũng đã tích cực thu thập các thông tin doanh nghiệp, đối tượng và hàng hóa nhập khẩu; tăng cường thu thập, phân tích thông tin để phục vụ kiểm soát, ngăn chặn, xử lý vi phạm.

Cục Hải quan Lạng Sơn đã thu thập xử lý thông tin đối với 149 doanh nghiệp; phân luồng trên 12.400 tờ khai trên hệ thống; phát hiện vi phạm 16 tờ khai, truy thu số tiền thuế trên 160 triệu đồng.

Ngoài nghiệp vụ thì tuyên truyền chính sách pháp luật cũng luôn được hải quan tỉnh Lạng Sơn quan tâm triển khai đến các doanh nghiệp; trong đó chủ động kịp thời hỗ trợ các doanh nghiệp tiếp cận các thông tin quy định mới thông qua các hội nghị đối thoại toàn ngành cũng như từng chi cục, để doanh nghiệp nắm rõ và tự giác tuân thủ pháp luật.

Phó Cục trưởng Cục Hải quan tỉnh Lạng Sơn Vũ Tuấn Bình cho biết với các mặt hàng có trị thuế suất cao, các lô hàng “luồng xanh” có nghi vấn, mặt hàng nhạy cảm, cơ quan hải quan sẽ thực hiện kiểm soát chặt hồ sơ hải quan điện tử từ thời điểm các doanh nghiệp khai báo trực tuyến trên hệ thống.

Đồng thời, chỉ đạo các đơn vị có liên quan chủ động xử lý thông tin, kiểm tra các doanh nghiệp khi có dấu hiệu vi phạm nhập khẩu. Thời gian tới, ngoài việc tăng cường giám sát cơ động thì cơ quan hải quan Lạng Sơn sẽ tiếp tục đẩy mạnh tham vấn, bảo đảm cập nhật đầy đủ dữ liệu tham vấn trước khi chấp nhận hoặc bác bỏ giá trị khai báo hàng hóa nhập khẩu của các doanh nghiệp./.