Liên quan đến đề xuất thu phí không dừng với xe ôtô ra, vào sân bay, ông Bùi Doãn Nề, Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Doanh nghiệp Hàng không Việt Nam (VABA) cho rằng đây là một bước đi trong toàn bộ quá trình chuyển đổi thành sân bay thông minh và rộng hơn đó chính là đô thị thông minh.

Phóng viên Báo Điện tử VietnamPlus đã có cuộc trò chuyện với ông Doãn Nề xung quanh vấn đề này.

Xu thế tất yếu

- Ông đánh giá như thế nào về đề xuất thu phí tự động không dừng đối với xe ôtô ra, vào tại các cảng hàng không/sân bay?

Ông Bùi Doãn Nề: Thu phí tự động không dừng đối với phương tiện tham gia giao thông đã được áp dụng từ lâu trên thế giới và cũng không còn mới đối với Việt Nam.

Trong những năm qua, phương thức này được áp dụng trên phạm vi ngày càng rộng và quy mô ngày càng lớn, đặc biệt là trên các tuyến đường bộ đầu tư bằng vốn huy động từ các nguồn xã hội hóa. Các dự án thực hiện phương thức thu phí tự động được thực hiện sau đã học hỏi được nhiều từ những dự án đi trước. Cách làm này đã đem lại lợi ích lớn về nhiều mặt, cho hầu hết các chủ thể có liên quan.

Chính vì thế, việc thu phí tự động không dừng đối với xe ôtô ra, vào các cảng hàng không/sân bay sẽ là tất yếu. Tôi cho rằng phương án này phù hợp với xu hướng quản lý, ứng dụng tiến bộ khoa học-công nghệ vào ngành giao thông, góp phần hiện đại hóa công tác quản lý giao thông, hoàn thiện công tác quản lý thu phí cho các dịch vụ liên quan tới hoạt động của các cảng hàng không/sân bay.

- Nhiều ý kiến cho rằng việc thu phí tự động không dừng tại cảng hàng không/sân bay sẽ tạo thuận lợi cho chủ xe khi tiết kiệm thời gian xếp hàng chờ đợi và hành khách đồng thời giải quyết được vấn đề ùn tắc; giảm lao động thu phí thủ công; tạo công khai, minh bạch đối với doanh thu. Quan điểm của ông ra sao về thực tế này?

Ông Bùi Doãn Nề: Những lợi ích như nêu trên là hoàn toàn đúng mặc dù chưa có những số liệu thống kê chính thức để đo lường chúng. Ngoài ra, còn có những lợi ích quan trọng khác cần nhận thức rõ như nhờ thông xe nhanh, giảm thời gian hành khách phải lưu lại sân bay/cảng hàng không mà các sân bay có thể nâng cao năng lực thông qua của hành khách, tức là nâng cao năng lực tiếp nhận hành khách của sân bay.

Hai tác động rất quan trọng cần kể đến ở đây đó là nâng cao công suất phục vụ của các sân bay/cảng hàng không, trước mắt là Cảng hàng không Quốc tế Nội Bài và Tân Sơn Nhất và tiết kiệm kinh phí đầu tư.

Sân đỗ xe ôtô trước Nhà ga hành khách T1 tại Cảng hàng không Quốc tế Nội Bài. (Ảnh: CTV/Vietnam+)

Chúng ta đều biết đầu tư cơ sở hạ tầng của các cảng hàng không/sân bay không chỉ đòi hỏi lượng vốn rất lớn, mà còn đòi hỏi thời gian thực hiện rất dài, từ thủ tục cho tới các hoạt động xây dựng và các hoạt động có liên quan khác.

Tất nhiên, trong khi phương thức này đem lại lợi ích lớn cho hầu hết các chủ thể có liên quan thì cũng có những chủ thể gặp khó khăn, mất mát, trước hết là một số lao động dôi dư cần giải quyết việc làm. Thứ hai là các cảng hàng không/sân bay cần đầu tư thêm trang thiết bị, tổ chức lại hệ thống hoạt động và phục vụ, người tham gia giao thông, trước hết là các chủ phương tiện tham gia giao thông, cần tìm hiểu để nắm được rõ và quen dần cách vận hành của hệ thống, cách thức nộp phí tự động (đặc biệt là những lái xe không chuyên nghiệp và người tham gia giao thông không thường xuyên đi ra, vào cảng hàng không/sân bay),…

Bước tiến để hướng tới sân bay thông minh

- Thu phí không dừng tại sân bay, cảng hàng không sẽ giảm thiểu sử dụng tiền mặt, thể hiện sự phát triển của ngành Giao thông Việt Nam là ứng dụng các công nghệ tiên tiến. Vậy, đây có phải là bước tiến để hướng tới sân bay thông minh?

Ông Bùi Doãn Nề: Đây đúng là một bước tiến trong việc ứng dụng tiến bộ khoa học-công nghệ tại các cảng hàng không/sân bay.

Thu phí tự động không dừng giúp giảm thiểu sử dụng tiền mặt, giúp kiểm soát tốt hơn tình hình thu phí đối với ôtô vào cảng hàng không/sân bay, trước hết là ở tại những cảng hàng không đang triển khai thử nghiệm. Công nghệ này cũng chỉ là bước đầu ứng dụng tiến bộ khoa học-công nghệ để mở rộng ra nhiều lĩnh vực khác như: Phân luồng, kiểm soát và điều tiết giao thông từ xa và giám sát toàn bộ hệ thống giao thông trên phạm vi tiểu vùng và khu vực, tích hợp việc kiểm soát, điều phối giao thông với các chức năng quản lý đô thị khác.

Mặt khác, thu phí không dừng cũng là một bước đi nhỏ trong toàn bộ quá trình chuyển đổi cảng hàng không/sân bay hiện nay thành thông minh và rộng hơn đó chính là đô thị thông minh. Chính vì nhận thức được những vấn đề nói trên, Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) đã chủ động chuẩn bị và chủ động đề xuất Nhà nước cho triển khai phương thức này.

- Nếu được triển khai, doanh nghiệp quản lý, khai thác cảng hàng không/sân bay và nhà đầu tư cung cấp dịch vụ thu phí tự động không dừng sẽ cần các bước như nào để lộ trình thu phí sẽ tiện ích và tăng tính hiệu quả?

Ông Bùi Doãn Nề: Theo lộ trình, việc thu phí tự động không dừng được thử nghiệm tại 2 Cảng hàng không Quốc tế Nội Bài và Tân Sơn Nhất. Đây là 2 cảng hàng không quốc tế có lượng ôtô ra vào rất lớn và có những thời điểm bị ách tắc rất nghiêm trọng.

Nhân viên an ninh hàng không phân làn phương tiện đi vào làn đỗ tại Nhà ga T1 Sân bay Quốc tế Nội Bài. (Ảnh: CTV/Vietnam+)

Chắc chắn là sau một thời gian thử nghiệm, các đơn vị liên quan cần tổng kết, rút kinh nghiệm để xác định rõ những việc làm cụ thể về phía cả các cơ quan quản lý Nhà nước, cả các doanh nghiệp quản lý, khai thác cảng hàng không, các phương tiện giao thông ra, vào cảng hàng không/sân bay và các chủ thể liên quan khác. Những giải pháp cụ thể cần triển khai như thế nào, cần được xác định qua tổng kết, đánh giá thực tiễn và bài học rút ra.

Tuy nhiên, những giải pháp đó sẽ tập trung vào những vấn đề chính như cần hoàn thiện khung pháp lý, đặc biệt là những quy định về nộp tiền vào tài khoản để chủ phương tiện có thể nộp và thanh toán phí một cách thuận tiện; nâng cao nhận thức của các chủ thể có liên quan; xây dựng và hoàn thiện cơ chế hoạt động và phối hợp giữa các chủ thể có liên quan; trang bị những thiết bị, phần mềm quản lý thích hợp; đào tạo nhân lực để có thể thực hiện có hiệu quả những hoạt động mà các cá nhân, tập thể, tổ chức được giao; xây dựng cơ chế theo dõi, giám sát và xử lý các tình huống phát sinh khi thực hiện phương thức thu phí tự động.

Tôi cũng cho rằng việc giải quyết việc làm cho số lao động đang kiểm soát và thu phí thủ công hiện nay cũng là một nhiệm vụ cần được tính toán và chuẩn bị kịp thời./.

- Xin cảm ơn ông./.