Do nguồn cát đắp nền đường bị thiếu hụt và công suất khai thác chưa đủ theo nhu cầu, Dự án đường cao tốc Châu Đốc-Cần Thơ-Sóc Trăng có mốc hoàn thành vào năm 2026 đang bị ảnh hưởng đến tiến độ thi công.

Thiếu cát ảnh hưởng tiến độ thi công

Dự án khởi công từ tháng 6/2023, đến nay, theo báo cáo của Bộ Giao thông Vận tải, công tác giải phóng mặt bằng, thu hồi đất đã cơ bản hoàn thành; chỉ chậm tiến độ trong công tác di dời hạ tầng kỹ thuật và do xác định nguồn gốc đất, có khiếu kiện, hiện nay địa phương đang nỗ lực giải quyết.

Về nguồn cát, tổng nhu cầu cho dự án khoảng 29 triệu m3, trong đó tỉnh An Giang nhu cầu 9,3 triệu m3 đã xác định 5,9 triệu m3; còn lại khoảng 3,4 triệu m3 sẽ hoàn thiện thủ tục để khai thác các mỏ của địa phương. Thành phố Cần Thơ nhu cầu 7 triệu m3 thì tỉnh An Giang đã hỗ trợ 2,6 triệu m3; phần còn thiếu (4,4 triệu m3) đã được Tiền Giang đồng ý hỗ trợ, tuy nhiên thực tế khảo sát trữ lượng tại Tiền Giang chỉ khoảng 3/4,4 triệu m3. Tỉnh Hậu Giang nhu cầu 6 triệu m3, tỉnh An Giang đã hỗ trợ 2,6 triệu m3; phần còn thiếu (3,4 triệu m3) đã được Bến Tre đồng ý hỗ trợ. Tỉnh Sóc Trăng đã giao 6 mỏ cát sông cho nhà thầu khai thác nhưng đến nay mới chỉ có 4 mỏ cung cấp cát cho dự án với khối lượng tối đa đến tháng 6/2025 là 2,03/6,6 triệu m3 cát (thiếu 4,57 triệu m3).

Tuy nhiên, để đáp ứng tiến độ hoàn thành các công tác đắp cát gia tải, xử lý đất yếu trong năm 2024 cho Dự án thành phần 1 tại tỉnh An Giang nhu cầu công suất khai thác khoảng 77.500 m3/ngày nhưng thực tế chỉ đạt khoảng 8.732 m3/ngày (còn thiếu 68.777m3/ngày) do tạm dừng hoạt động khai thác tại các khu mỏ đã ảnh hưởng đến tiến độ thi công mà còn tạo áp lực lớn cho việc tìm nguồn cát thay thế.

Với Dự án thành phần 2 (thành phố Cần Thơ), do phải điều chuyển nguồn cát nên công suất cung cấp hàng ngày bị giảm hơn 50% không đảm bảo nhu cầu cho tiến độ thi công các gói thầu xây lắp. Do đó, địa phươn g đề nghị tỉnh Tiền Giang tiếp tục xem xét rà soát các mỏ còn lại trên địa bản tỉnh để hỗ trợ đủ nguồn cát cho dự án.

Do mỏ cát trên địa bàn tỉnh An Giang phục vụ Dự án thành phần 3 đã điều chuyển cho Dự án cao tốc Cần Thơ-Cà Mau (700.000m3), để không bị gián đoạn trong quá trình khai thác trong thời gian tới, tỉnh Hậu Giang kiến nghị Bộ Giao thông Vận tải phối hợp tỉnh An Giang chỉ đạo Ban Quản lý dự án Mỹ Thuận lập thủ tục điều chuyển một phần ngược lại khối lượng cát đã điều chuyển từ Dự án thành phần 3 cho Dự án cao tốc Cần Thơ-Cà Mau để đảm bảo tiến độ dự án.

Với Dự án thành phần 4, tỉnh Sóc Trăng kiến nghị sử dụng cát biển qua rửa mặn đối với các vùng khác để tháo gỡ khó khăn về nguồn vật liệu ở Đồng bằng Sông Cửu Long; điều chỉnh khung giờ khai thác cát biển từ 7-17h thành 5-19h hàng ngày, nhằm đảm bảo công suất khai thác, đáp ứng yêu cầu về tiến độ các dự án.

Báo cáo của Bộ Giao thông Vận tải cho thấy, lũy kế sản lượng thi công toàn dự án đạt khoảng 22,16% giá trị hợp đồng. Trong đó, Dự án thành phần 1 đạt khoảng 33,17% giá trị hợp đồng; Dự án thành phần 2 đạt khoảng 14,83%; Dự án thành phần 3 đạt 24,35%, chậm 9% so với kế hoạch; Dự án thành phần 4 đạt 13,9%.

Đánh giá tiến độ dự án chưa đạt yêu cầu so với kế hoạch, nguyên nhân chậm chủ yếu do thiếu hụt nguồn cát giai đoạn đầu, do đó, Bộ Giao thông Vận tải đề nghị các chủ đầu tư cần chỉ đạo quyết liệt hơn nữa để có phương án thi công các công việc phù hợp trong thời gian chờ vật liệu cát (như đẩy nhanh thi công các công trình cầu, các cấu kiện...)

Với số số vốn được giao trong kế hoạch năm 2024 là 10.479 tỷ đồng, đến nay, dự án đã hoàn thành giải ngân là 7.758,6/10.479 tỷ đồng (đạt 74%).

Bổ sung mỏ vật liệu, dùng cát biển đắp nền đường

Để tháo gỡ khó khăn cho dự án, ngoài nguồn cát sông, Bộ Giao thông Vận tải đề nghị các địa phương chỉ đạo chủ đầu tư các dự án thành phần nghiên cứu sử dụng cát biển đắp nền đường để đáp ứng tiến độ thi công và bù phần công suất thiếu hụt.

Các địa phương chỉ đạo chủ đầu tư các dự án thành phần, các cơ quan liên quan rà soát các mỏ vật liệu đã có trong hồ sơ khảo sát mỏ vật liệu được phê duyệt, các mỏ dự kiến bổ sung để khai thác phục vụ dự án; trên cơ sở đó, thực hiện thủ tục điều tra, khảo sát, bổ sung vào hồ sơ khảo sát mỏ vật liệu xây dựng theo đúng quy định, bảo đảm nguyên tắc toàn bộ các mỏ cung cấp vật liệu để thực hiện dự án phải nằm trong hồ sơ mỏ vật liệu được cấp có thẩm quyền chấp thuận, phê duyệt.

Địa phương chỉ đạo các cơ quan chức năng, chủ đầu tư các dự án thành phần kiểm soát chặt chẽ giá vật liệu, đặc biệt là vật liệu cát (khai thác theo cơ chế đặc thù hoặc mua thương mại), không để phát sinh tình trạng đầu cơ, nâng giá, trục lợi chính sách, gây thất thoát, lãng phí.

Để đáp ứng yêu cầu hoàn thành dự án năm 2026 theo yêu cầu của Quốc hội và Chính phủ, Bộ Giao thông Vận tải đề nghị các địa phương rà soát, khẩn trương điều chỉnh tiến độ thực hiện của từng dự án, từng gói thầu nhằm bù đắp phần chậm; trong đó lưu ý xác định cụ thể các mốc thời gian khống chế, đặc biệt là công tác thi công nền đường và các công trình trên tuyến phải hoàn thành toàn bộ trước tháng 4/2026.

Các tỉnh, thành phố chỉ đạo chủ đầu tư rà soát kỹ nguồn vốn còn lại của dự án và triển khai đầu tư hoàn chỉnh hệ thống giao thông thông minh, trạm dừng nghỉ để đáp ứng khai thác đồng bộ, hiệu quả và an toàn đường cao tốc./.