Những ngày cuối tháng Tư, ngư dân xã biển Hoằng Trường (huyện Hoằng Hóa, Thanh Hóa) đang rộn ràng bước vào vụ đánh bắt và chế biến sứa biển.
Con sứa không chỉ mang lại thu nhập khá cho người dân mà còn trở thành thương hiệu riêng có ở vùng biển Hải Tiến này.
Vừa trở về từ chuyến ra khơi đánh bắt sứa biển, ông Nguyễn Văn Long (thôn 4, xã Hoằng Trường) cho biết: “Thuyền đánh bắt sứa thường ra biển từ chiều tối hoặc từ 1 giờ sáng. Rạng sáng, sứa thường nổi lên mặt biển để kiếm thức ăn nên đây chính là thời khắc vàng để khai thác sứa. Ngư dân chúng tôi chỉ cần tìm đúng luồng, thả lưới 3-4 giờ đồng hồ là có thể thu lưới để vớt sứa lên thuyền. Như thuyền nhà tôi mấy hôm nay mỗi ngày vớt được từ 100-200 con sứa, không kể lớn hay bé, thời điểm này thương lái thu mua ngang giá 30.000 đồng/con, như vậy sau mỗi chuyến ra khơi, gia đình có thể thu về từ 3-6 triệu đồng."
[Video] Khám phá những sự thật kinh ngạc về loài sứa
Theo ông Long, năm nay sứa vào muộn hơn, sản lượng tuy ít hơn so với mọi năm nhưng bù lại sứa rất to, có con nặng từ 15-20kg, giá sứa đầu mùa cao gấp 2-2,5 lần so với mọi năm nên ngư dân rất phấn khởi, tranh thủ thời tiết thuận lợi ra khơi để thu hoạch loại hải sản mà nơi này ưu ái gọi tên là “vàng trắng.”
Mỗi chiếc thuyền, bè mảng đi đánh bắt sứa thường có từ 2-3 người, bình quân mỗi ngày, một bè mảng có thể đánh bắt được khoảng 400-500 con sứa.
Với giá sứa tươi trên thị trường hiện tại trung bình khoảng 25.000-30.000 đồng/con, thu nhập của người dân sau mỗi ngày đi biển có thể thu về từ 5-10 triệu đồng.
Ngoài nghề đánh bắt sứa trên biển, xã Hoằng Trường đang là nơi thu mua, chế biến sứa biển xuất khẩu lớn nhất tỉnh Thanh Hóa với 6 cơ sở chế biến sứa lớn đang tạo việc làm cho hàng trăm lao động địa phương.
Sau khi “lên bờ,” sứa sẽ được vận chuyển về khu chế biến cách đó không xa. Trước đây, để chế biến sứa, vất vả nhất là công đoạn chà nhớt sứa. Máy móc chưa có, người dân phải dùng sức mới chà được hết nhớt của con sứa, trong khi nhớt sứa rất ngứa, khiến tay chân người lao động nếu không bảo hộ kỹ sẽ bị phồng rộp, tróc vảy vì ngứa.
Vài năm trở lại đây, nhờ áp dụng các công nghệ mới, con sứa sau khi thu mua được các công nhân cắt nhỏ, phân loại tay, chân, mình riêng... sau đó sẽ được cho vào bể có sẵn máy quay trong vòng 8-10 giờ đồng hồ với mục đích loại bỏ bớt nhớt và nước trong thân sứa.
Tiếp đó, sứa được cho vào các bể xi măng ngâm với hỗn hợp gồm: nước, muối, phèn trong vòng 1 tuần đến khi các miếng sức trở nên trong vắt chính là lúc sứa đã "chín." Lúc này sứa sẽ được mang ra đóng thùng để chuẩn bị xuất xưởng.
Người dân nơi này cho biết trong quá trình chế biến sứa tươi, chính độ mặn của muối sẽ giữ cho sứa thành phẩm bảo quản được lâu từ 1-2 năm, mà vẫn đảm bảo sản phẩm sứa sạch, dai, giòn sần sật.
Anh Trương Đình Hiền (thôn Thành Xuân, xã Hoằng Trường), chủ cơ sở thu mua, chế biến sứa biển Hiền Điền, khẳng định: “Đây là năm sứa biển được giá nhất, cao gấp đôi so với năm ngoái. Gia đình tôi đang bao tiêu sản phẩm cho khoảng 50 hộ có thuyền đi đánh bắt sứa ở Hoằng Trường. Mỗi ngày gia đình tôi thu mua khoảng trên 20 tấn sứa tươi để chế biến thành sứa thành phẩm. Giá sứa thành phẩm hiện giao động ở mức giá 200.000 đồng/thùng/10kg sứa dù (thân sứa) và 300.000-350.000 đồng/thùng/10kg chân sứa (phần ngon nhất của con sứa).”
Sứa tươi có thể sơ chế sạch để nấu canh, luộc…, còn sứa thành phẩm có thể chế biến thành nhiều món như nộm sứa, lẩu sứa, canh chua. Các sản phẩm chế biến từ sứa biển đang trở thành món ăn được nhiều người yêu thích nhất là khách du lịch mỗi khi đến với vùng biển Hải Tiến (Hoằng Hóa).
Không như các loại hải sản khác phải đánh bắt xa bờ, đánh sứa chỉ cần đánh ven bờ, việc đầu tư ngư lưới cụ đánh bắt sứa lại đơn giản, ít tốn kém hơn so với các nghề chài lưới khác nhưng mang lại hiệu quả kinh tế cao.
Trước đây, có thời điểm, mỗi vụ sứa, xã Hoằng Trường có 400 phương tiện chuyên đi đánh bắt gần bờ; trong đó chủ yếu là đánh bắt sứa.
Con sứa không chỉ mang lại thu nhập khá cho người dân mà còn trở thành thương hiệu có ở xã Hoằng Trường nói riêng, huyện Hoằng Hóa nói chung.
Năm 2022, xã Hoằng Trường chế biến được 4.200 tấn sứa thành phẩm. Trung bình mỗi vụ sứa có thể mang về cho người dân xã Hoằng Trường khoảng 80-90 tỷ đồng từ khai thác và chế biến sứa.
Nhờ hiệu quả mang lại từ con sứa, nhiều ngư dân ở Hoằng Trường đã đầu tư tàu công suất lớn, vươn khơi khai thác sứa tại các vùng biển Vân Đồn, Cô Tô (Quảng Ninh), Bạch Long Vĩ (Hải Phòng)...
Ông Phạm Thanh Nam, Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân xã Hoằng Trường, huyện Hoàng Hóa cho biết: “Nghề đánh bắt, chế biến sứa đã có từ lâu đời và đang dần trở thành nghề truyền thống của người dân xã Hoằng Trường. Hiện tại xã Hoằng Trường có khoảng 200 phương tiện đi đánh bắt sứa.
Sau gần 3 năm bị ảnh hưởng của dịch COVID-19, năm nay, các thị trường truyền thống như Trung Quốc, Đài Loan (Trung Quốc), Thái Lan bắt đầu mở cửa nên việc xuất bán sứa thành phẩm tới các thị trường này rất thuận lợi, giá thu mua cao nên bà con rất phấn khởi, yên tâm bám biển, phát triển kinh tế địa phương."
Hiện nay, để khai thác và bảo vệ nguồn lợi thủy sản này, ngành thuỷ sản Thanh Hóa đã phối hợp với chính quyền các địa phương ven biển khuyến khích ngư dân tranh thủ thời tiết thuận lợi để khai thác hiệu quả mùa sứa biển đồng thời khuyến cáo ngư dân và các cơ sở chế biến giữ gìn vệ sinh môi trường trong thu hoạch, chế biến sứa, nhất là đối với các bãi biển phục vụ khách du lịch./.