Các Dự án thành phần Cao tốc Bắc-Nam giai đoạn 2021-2025 vẫn đang gặp khó khăn vướng mắc ở giải phóng mặt bằng và nguồn cung vật liệu. Vì vậy, ngoài việc vào cuộc của địa phương, Bộ Giao thông Vận tải yêu cầu các chủ đầu tư, nhà thầu tập trung tháo gỡ các nút thắt về mặt bằng, vật liệu, đẩy nhanh hơn nữa tiến độ dự án.

Mặt bằng cản lũy tiến khối lượng thi công

Theo ông Lê Quyết Tiến, Cục trưởng Cục Quản lý đầu tư xây dựng (Bộ Giao thông Vận tải), các Dự án Cao tốc Bắc-Nam giai đoạn 2021-2025 đến nay diện tích mặt bằng đã bàn giao đến nay đạt 688,76/721,25km đạt 95,5%; tổ chức thi công được trên phạm vi khoảng 669,19/721,25km đạt 92,8%.

Khẳng định đã tham mưu Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải các văn bản gửi Ủy ban Nhân dân tỉnh đề nghị đẩy nhanh tiến độ công tác giải phóng mặt bằng, xây dựng các khu tái định cư, di dời công trình hạ tầng kỹ thuật, tuy nhiên, ông Tiến cho rằng việc triển khai thực hiện đối với phần khối lượng còn lại vẫn chậm (chỉ bàn giao thêm khoảng 2,1% diện tích mặt bằng so với thời điểm giữa tháng 11/2023).

Về tiến độ tổng thể, sau một năm thi công, tính đến nay, sản lượng thực hiện của 12 dự án thành phần đạt khoảng 20.889 tỷ đồng (hơn 21% giá trị hợp đồng).

Trong đó, bốn dự án có tiến độ tốt với sản lượng đạt trên 25% giá trị hợp đồng gồm Vũng Áng-Bùng (30%), Bùng-Vạn Ninh (28,7%), Chí Thạnh-Vân Phong (26,3%). Dự án Vân Phong-Nha Trang đang có sản lượng thi công tốt nhất (35%). Hai dự án còn bị chậm so với kế hoạch là Hàm Nghi-Vũng Áng (mới đạt khoảng 17%), Quảng Ngãi-Hoài Nhơn (đạt khoảng 14%).

Là chủ đầu tư Dự án Cao tốc Quảng Ngãi-Hoài Nhơn, ông Lê Thắng, Giám đốc Ban quản lý dự án 2 giải thích lý do tiến độ dự án chưa đạt kỳ vọng liên quan phần lớn đến công tác giải phóng mặt bằng và sự bất lợi bởi thời tiết.

“Diện tích công địa được giao trên giấy tờ là 93% nhưng tình trạng ‘xôi đỗ’ vẫn tồn tại, các mũi thi công không thể tổ chức liên tục. Hai địa phương Quảng Ngãi, Bình Định vẫn đang mưa, khối lượng thi công đất đắp nền đang rất chậm. Những chuỗi khó khăn đó khiến sản lượng thi công dự án đến nay mới chỉ đạt gần 15%,” ông Thắng nói.

Tại Dự án Vũng Áng-Bùng (55km) có 5km đường phải xử lý nền đất yếu, Ban quản lý dự án 6 cam kết với Bộ Giao thông Vận tải sẽ nghiên cứu giải pháp tăng tốc độ đắp gia tải và áp dụng các biện pháp kỹ thuật, thông xe sớm vào 30/6/2025.

Bổ sung thêm, ông Phạm Văn Khôi, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty Cổ phần Đầu tư và Xây dựng giao thông Phương Thành khẳng định sẽ cùng nhà thầu Lizen trong liên danh đưa Dự án Vũng Áng-Bùng vượt tiến độ 6 tháng nếu vướng mắc mặt bằng được giải quyết.

Lo ngại nguồn cung cát đắp nền cao tốc

Tại Dự án Cao tốc Cần Thơ-Cà Mau (gồm Cần Thơ-Hậu Giang và Hậu Giang-Cà Mau) lại đang gặp khó khăn lớn khi tiến độ cung ứng cát đắp chưa đáp ứng yêu cầu.

Cụ thể, theo tính toán, để đáp ứng tiến độ hoàn thành dự án vào tháng 6/2025, nhu cầu vật liệu cát đắp cần khoảng 90.000 m3/ngày. Tuy nhiên, hiện tại, trung bình mỗi ngày, công suất khai thác cát cho dự án mới đạt 19.000 m3/ngày.

Đối với vật liệu cát đắp nền cho dự án (khoảng 18,4 triệu m3), đến nay, tỉnh An Giang đã xác định hơn 6 triệu m3 nguồn cát cho dự án, trong đó đã hoàn thiện thủ tục khai thác cung ứng cho dự án 1,566 triệu m3; đang hoàn thiện thủ tục để khai thác 5 mỏ mới với trữ lượng hơn 4,5 triệu m3.Còn 0,9 triệu m3 chưa xác định được nguồn.

Tỉnh Đồng Tháp đã xác định được nguồn cho dự án 7 triệu m3, trong đó đã hoàn thiện thủ tục để khai thác 4,37 triệu m3; đang hoàn thiện thủ tục 2 mỏ với trữ lượng 2,7 triệu m3.

Tỉnh Vĩnh Long đã xác định được nguồn cho dự án 2,95 triệu m3, hoàn thành thủ tục cấp 0,5 triệu m3, đang hoàn thiện thủ tục đối với 3 mỏ với trữ lượng 2,45 triệu m3. Còn hơn 2 triệu m3 chưa xác định được nguồn.

“Theo kế hoạch, năm 2023, dự án phải lấy được 9 triệu m3 cát nhưng đến hết năm, tổng khối lượng cát về công trường chỉ được khoảng 2 triệu m3,” ông Trần Văn Thi, Giám đốc Ban quản lý dự án Mỹ Thuận thừa nhận.

Ông Thi cũng thông tin thêm, hiện 16 mỏ cát đã được xác định, làm thủ tục, tướng ứng với 16 triệu m3. Có 6 mỏ trong số đó đã hoàn thiện thủ tục, tương ứng với 6,5 triệu m3 cát. 10 mỏ còn lại với trữ lượng khoảng 9,5 triệu m3 đang được hoàn thiện các bước thủ tục cuối cùng, dự kiến đưa vào khai thác vào cuối tháng 1/2024.

Tương tự, tại 10 dự án thành phần Cao tốc Bắc-Nam đoạn Hà Tĩnh-Khánh Hòa cũng thiếu đất, cát.

Theo báo cáo của Cục Quản lý đầu tư xây dựng, tính đến nay, các nhà thầu đã trình 17/17 hồ sơ đăng ký khối lượng khai thác cát với tổng trữ lượng 5,43 triệu m3, 55/78 hồ sơ đăng ký khối lượng khai thác đất với tổng trữ lượng 45,86 triệu m3.

Hiện, các nhà thầu mới khai thác được 10/17 mỏ cát với trữ lượng khoảng 3,97 triệu m3, đáp ứng 76% nhu cầu và 40/53 mỏ đất với trữ lượng khoảng 31,7 triệu m3 đáp ứng 68% nhu cầu.

Tại cuộc họp kiểm điểm tiến độ triển khai các dự án cao tốc ngày 22/1 vừa qua, nhấn mạnh tiến độ là phải đẩy số lượng mỏ lên càng nhiều càng tốt, Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Văn Thắng yêu cầu các nhà thầu phải khẩn trương hoàn tất thủ tục khai thác các mỏ đã đề xuất cấp phép. Các Ban quản lý dự án làm việc cụ thể với địa phương, nhu cầu vật liệu thi công của các nhà thầu để kịp thời báo cáo cấp có thẩm quyền.

“Tất cả các Dự án thành phần Cao tốc Bắc-Nam giai đoạn 2 đều phải đảm bảo tiến độ và chất lượng, không được phép chậm. Chất lượng phải được nâng cao hơn, thể hiện từ công tác thi công phải gọn gàng, an toàn; phải hoàn thành tổng thể, từ tuyến chính, đường gom, hoàn trả đường dân sinh,” Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng nhấn mạnh./.