Nguồn nước lưu vực sông Hồng-Thái Bình phân bố nguồn nước không đều. (Ảnh: PV/Vietnam+)

Quy hoạch tổng hợp lưu vực sông Hồng-Thái Bình thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 của Bộ Tài nguyên và Môi trường nêu rõ: Tới năm 2030, 100% các vị trí duy trì dòng chảy tối thiểu trên lưu vực sông Hồng-Thái Bình sẽ được giám sát, có lộ trình giám sát tự động, trực tuyến; 100% các nguồn nước sông liên tỉnh được công bố khả năng tiếp nhận nước thải, sức chịu tải; 100% hồ, ao có chức năng điều hòa, có giá trị cao về đa dạng sinh học, lịch sử, văn hóa không được san lấp được công bố và quản lý chặt chẽ.

Tại buổi lễ công bố diễn ra ngày 2/3, ông Nguyễn Minh Khuyến - Phó Cục trưởng Cục Quản lý tài nguyên nước (Bộ Tài nguyên và Môi trường), cho biết đây là quy hoạch thứ 4/13 Quy hoạch tổng hợp lưu vực sông lớn đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

Quy hoạch này nhằm bảo đảm an ninh nguồn nước trên lưu vực sông; tích trữ, điều hòa, phân bổ tài nguyên nước một cách công bằng; khai thác, sử dụng nước tiết kiệm, hiệu quả nhằm đáp ứng nhu cầu nước cho dân sinh, phát triển kinh tế-xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh, bảo vệ môi trường.

[Bộ TN-MT yêu cầu xây dựng kịch bản vận hành hồ thủy điện]

Đặc biệt, quy hoạch hướng tới việc bảo vệ tài nguyên nước, phòng chống suy thoái, cạn kiệt, ô nhiễm nguồn nước và tác hại do nước gây ra; có lộ trình phục hồi nguồn nước bị suy thoái, cạn kiệt, ô nhiễm, đáp ứng yêu cầu quản lý tổng hợp tài nguyên nước theo lưu vực sông và thích ứng với biến đổi khí hậu. 

Theo đó, mục tiêu đến năm 2030, quy hoạch sẽ hướng tới việc tích trữ, điều hòa, phân bổ nguồn nước bảo đảm hài hòa lợi ích cho các địa phương, các đối tượng sử dụng nước trong vùng, giữa vùng trung du miền núi phía Bắc với vùng đồng bằng sông Hồng; bảo đảm an ninh nguồn nước, thích ứng với biến đổi khí hậu và phù hợp với các điều ước quốc tế liên quan đến tài nguyên nước mà Việt Nam đã tham gia.

Đến năm 2050, quy hoạch đặt mục tiêu duy trì, phát triển tài nguyên nước, điều hòa, phân bổ nguồn nước, bảo đảm an ninh nguồn nước, thích ứng với biến đổi khí hậu và phù hợp với các điều ước quốc tế; hợp tác song phương liên quan đến tài nguyên nước mà Việt Nam đã tham gia; bảo đảm số lượng, chất lượng nước đáp ứng các mục tiêu phát triển kinh tế-xã hội và giảm thiểu tác hại do nước gây ra.

Với yêu cầu đó, hoạt động quản lý, khai thác, sử dụng, bảo vệ tài nguyên nước phải được thực hiện theo phương thức trực tuyến trên cơ sở quản trị thông minh.

Ảnh minh họa. (Nguồn: Hùng Võ/Vietnam+)

Quy hoạch cũng đưa ra các nhóm giải pháp quan trọng để thực hiện trong thời gian tới.

Trong tâm của quy hoạch là tập trung vào việc hoàn thiện thể chế, chính sách, các quy chuẩn về khai thác, sử dụng, tái sử dụng tài nguyên nước; điều hòa, phân bổ, phát triển, bảo vệ tài nguyên nước, sử dụng nước tiết kiệm, hiệu quả, tái sử dụng nước góp phần bảo đảm an ninh nguồn nước; giảm các nguy cơ ô nhiễm nguồn nước.

Đối với nhóm giải pháp “điều hòa, phân bổ, phát triển, bảo vệ tài nguyên nước, sử dụng nước tiết kiệm, hiệu quả, tái sử dụng nước góp phần bảo đảm an ninh nguồn nước,” quy hoạch đặt ra giải pháp xây dựng, vận hành hệ thống thông tin, mô hình số, bộ công cụ hỗ trợ ra quyết định để đánh giá nguồn nước trên lưu vực trong điều kiện bình thường, thiếu nước nhằm hỗ trợ điều hòa, phân bổ nguồn nước hợp lý.

Trong thời kỳ quy hoạch, các bộ, ngành, địa phương sẽ tiến hành rà soát, điều chỉnh quy trình vận hành hồ chứa trên các sông, suối; hướng tới vận hành các hồ chứa theo thời gian thực, nhằm tối ưu hóa việc điều tiết nguồn nước cho các mục đích sử dụng.

Cùng với đó, các bộ, ngành, địa phương có trách nhiệm rà soát, điều chỉnh quy trình vận hành hệ thống thủy lợi bảo đảm tạo dòng chảy liên tục nhằm cải tạo môi trường nước phù hợp tình hình thực tế; bảo vệ và phát triển rừng phòng hộ đầu nguồn, từng bước phục hồi rừng phòng hộ đầu nguồn bị suy thoái.

Ngoài ra, quy hoạch cũng yêu cầu các bộ, ngành, địa phương tập trung ứng dụng khoa học, kỹ thuật, công nghệ tiên tiến để sử dụng nước tuần hoàn; tăng cường hợp tác quốc tế, cung cấp thông tin về nguồn nước xuyên biên giới, nghiên cứu chuyển giao khoa học, công nghệ sử dụng nước tiết kiệm, tái sử dụng nước hiệu quả./.