Hồ sơ đề nghị điều chỉnh đáp ứng quy định của pháp luật về đầu tư công

Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 6, ngày 26/10, dưới sự chủ trì của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, Quốc hội xem xét việc điều chỉnh một số nội dung của Nghị quyết 53/2017/QH14 ngày 24/11/2017 của Quốc về Báo cáo nghiên cứu khả thi Dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Cảng hàng không quốc tế Long Thành (Dự án) và thảo luận tại hội trường đối với dự thảo Luật Tài nguyên nước (sửa đổi).

Báo cáo thẩm tra Tờ trình về điều chỉnh một số nội dung của Nghị quyết số 53/2017/QH14 ngày 24/11/2017 của Quốc hội về Báo cáo nghiên cứu khả thi Dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Cảng hàng không quốc tế Long Thành, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết, các nội dung đề nghị điều chỉnh bao gồm: Điều chỉnh giảm tổng mức đầu tư Dự án; Điều chỉnh diện tích đất thu hồi; Điều chỉnh thời gian thực hiện Dự án và kéo dài thời gian giải ngân; Bổ sung nội dung về bố trí tái định cư các hộ dân thuộc 2 tuyến giao thông kết nối T1, T2 vào Khu dân cư, tái định cư Lộc An - Bình Sơn.

Trong các nội dung đề nghị điều chỉnh như trên, Chính phủ kiến nghị Quốc hội điều chỉnh đối với nội dung về điều chỉnh thời gian thực hiện Dự án và kéo dài thời gian giải ngân vốn.

Ủy ban Kinh tế cho rằng, theo quy định tại Điều 35 và khoản 3 Điều 43 của Luật Đầu tư công, việc điều chỉnh các nội dung của Dự án thuộc thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ. Tuy nhiên, với tính chất đặc thù của Nghị quyết số 53/2017/QH14 và với đề nghị điều chỉnh làm thay đổi nội dung tại Điều 1 của Nghị quyết số 53/2017/QH14, việc Chính phủ trình Quốc hội xem xét, thông qua việc điều chỉnh một số nội dung của Nghị quyết số 53/2017/QH14, trước khi Thủ tướng Chính phủ quyết định phê duyệt điều chỉnh Dự án là cần thiết nhằm bảo đảm cơ sở pháp lý cho các cơ quan, đơn vị liên quan triển khai thực hiện Dự án, nhất là đối với việc điều chỉnh về thời gian thực hiện Dự án. Việc xem xét, điều chỉnh thời gian thực hiện Dự án và cho phép kéo dài thời gian giải ngân vốn đề nghị đưa vào Nghị quyết chung của Kỳ họp thứ 6, không ban hành Nghị quyết riêng về điều chỉnh một số nội dung của Nghị quyết số 53/2017/QH14.

Cũng theo Ủy ban Kinh tế, Hồ sơ đề nghị điều chỉnh một số nội dung của Nghị quyết số 53/2017/QH14 đáp ứng đủ điều kiện theo quy định của pháp luật về đầu tư công.

Về điều chỉnh thời gian thực hiện Dự án, theo Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh, Chính phủ kiến nghị Quốc hội kéo dài thời gian thực hiện Dự án "đến hết năm 2024". Ủy ban Kinh tế nhất trí với kiến nghị Quốc hội cho phép kéo dài thời gian thực hiện Dự án đến hết năm 2024 nhằm bảo đảm cơ sở pháp lý để thực hiện hoàn thành các dự án thành phần có cấu phần xây dựng cũng như triển khai công tác giải ngân cho Dự án. Tuy nhiên, đề nghị cần đánh giá việc tạm ứng ngân sách địa phương chi trả cho các kinh phí liên quan của Dự án từ năm 2021 - 2023 trong bối cảnh niên độ Dự án đã kết thúc, không được Kho bạc Nhà nước giải ngân thì có tác động, ảnh hưởng như thế nào đối với việc thực hiện các mục tiêu, chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương.

Ủy ban Kinh tế đề nghị đánh giá việc điều chỉnh về thời gian chuẩn bị và thực hiện Dự án "đến hết năm 2024" thay vì hoàn thành trước năm 2021 có ảnh hưởng như thế nào đến thời gian và lộ trình thực hiện giai đoạn 1 của Dự án được nêu tại khoản 6 của Nghị quyết số 94/2015/QH13, theo đó giai đoạn 1: đầu tư xây dựng 01 đường cất hạ cánh và 01 nhà ga hành khách cùng các hạng mục phụ trợ đồng bộ với công suất 25 triệu hành khách/năm, 1,2 triệu tấn hàng hóa/năm; chậm nhất năm 2025 hoàn thành và đưa vào khai thác.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho rằng, nếu việc điều chỉnh về thời gian chuẩn bị và thực hiện Dự án "đến hết năm 2024" mà không điều chỉnh về thời gian hoàn thành và đưa vào khai thác giai đoạn 1 của Dự án thì liệu có bảo đảm khả thi về tiến độ của giai đoạn 1, do đó, đề nghị Chính phủ sớm đề xuất phương án điều chỉnh thời hạn hoàn thành giai đoạn 1 của Dự án mà Quốc hội đã đặt ra tại Nghị quyết số 94/2015/QH13 và báo cáo Quốc hội về nội dung này.

Về kéo dài thời gian giải ngân vốn, theo Tờ trình, tổng mức đầu tư Dự án kiến nghị điều chỉnh là hơn 19 nghìn tỷ đồng; lũy kế giải ngân đến thời điểm hiện nay là 16.697,132 tỷ đồng. Nhu cầu vốn để tiếp tục thực hiện, hoàn thành Dự án là 2.510,372 tỷ đồng. Do đó, Chính phủ kiến nghị Quốc hội cho phép kéo dài thời gian giải ngân số vốn 2.510,372 tỷ đồng đến hết năm 2024.

Ủy ban Kinh tế cho rằng việc trình Quốc hội cho phép kéo dài thời gian giải ngân vốn là cần thiết, tuy nhiên đề nghị Chính phủ cần làm rõ số kinh phí chưa giải ngân hết của năm 2020, 2021 đã được chuyển nguồn hay chưa, có đủ điều kiện để báo cáo Quốc hội cho phép kéo dài phần vốn này đến hết năm 2024 hay không.

Nhiều nguyên nhân dẫn tới phải điều chỉnh thời gian thực hiện và bố trí vốn

Trước đó, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thắng trình bày Tờ trình về việc điều chỉnh một số nội dung của Nghị quyết 53/2017/QH14 ngày 24/11/2017 của Quốc hội về Báo cáo nghiên cứu khả thi Dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Cảng hàng không quốc tế Long Thành.

Báo với trước Quốc hội, Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thắng cho biết, trong quá trình triển khai, một số nội dung của Dự án có thay đổi so với chỉ tiêu chủ yếu đã được Quốc hội thông qua tại Nghị quyết số 53/2017/QH14, gồm: Giảm tổng mức đầu tư Dự án; Giảm diện tích đất thu hồi; Điều chỉnh thời gian thực hiện dự án: Đến hết năm 2024; Bổ sung nội dung: Bố trí tái định cư các hộ dân do thu hồi đất để thực hiện đầu tư 02 tuyến giao thông kết nối T1, T2 vào Khu dân cư, tái định cư Lộc An - Bình Sơn.

Vì vậy, Chính phủ báo cáo Quốc hội xem xét, thông qua một số nội dung thay đổi trước khi Thủ tướng Chính phủ phê duyệt theo quy định của Luật Đầu tư công.

Báo cáo với Quốc hội về lý do điều chỉnh kéo dài thời gian thực hiện, Bộ trưởng Bộ GTVT cho biết, theo Nghị quyết số 53/2017/QH14 của Quốc hội, thời gian thực hiện Dự án hoàn thành trong năm 2021. Tuy nhiên, tiến độ thực hiện Dự án chưa đáp ứng yêu do trong 2 năm 2020, 2021 dịch bệnh Covid-19 diễn biến phức tạp, khu vực huyện Long Thành nói riêng và tỉnh Đồng Nai nói chung, nhiều lần phải thực hiện giãn cách xã hội nên việc phối hợp với người dân trong công tác đo đạc, kiểm đếm, lên phương án bồi thường đất gặp rất nhiều khó khăn, bị kéo dài.

Dự án có quy mô khối lượng công việc thực hiện rất lớn, tính phức tạp do quan đến người dân, chế độ, chính sách xã hội..., đòi hỏi phải cẩn trọng, tỷ mỷ và phối hợp của nhiều ban, ngành liên quan. Nhiều hộ dân bị vướng mắc về giấy tờ đất, cần phải kéo dài thời gian xác minh và gặp nhiều khó khăn trong công tác đền bù.

Đối với các dự án có cấu phần xây dựng, ngoài các nguyên nhân nêu trên còn do giá cả vật tư, vật liệu tăng cao; nguồn cung ứng sản xuất vật tư, vật liệu bị đứt gãy; lực lượng lao động khan hiếm sau giãn cách đã ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện.

Trong quá trình điều chỉnh Dự án, UBND tỉnh Đồng Nai đã kiến nghị, bổ một nội dung ngoài Báo cáo Nghiên cứu khả thi đã được phê duyệt, dẫn đến phải giải trình nhiều lần với Hội đồng thẩm định nhà nước, làm kéo dài quá trình điều chỉnh Dự án, làm chậm việc báo cáo Quốc hội...

Về lý do kéo dài thời gian giải ngân vốn, Tờ trình của Chính phủ nêu rõ do số vốn chưa thực hiện trong giai đoạn đầu tư công trung hạn 2016 – 2020 và giai đoạn đầu tư công trung hạn 2021 - 2025 đã bị hủy nên cần được cấp có thẩm quyền kéo dài thời gian bố trí vốn để hoàn thành Dự án. Do đó, Chính phủ kiến nghị Quốc hội cho phép kéo dài thời gian thực hiện và giải ngân số thuộc kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016 - 2020 và số vốn thuộc kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025 đến hết 31/12/2024 để tiếp tục thực hiện, hoàn thành Dự án và hoàn trả ngân sách địa phương số vốn đã ứng trước cho Dự án.

Sau khi được Quốc hội thông qua và được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt điều chỉnh Báo cáo Nghiên cứu khả thi Dự án, UBND tỉnh Đồng Nai mới đủ điều kiện triển khai thực hiện các thủ tục giải ngân và hoàn trả ngân sách địa phương đã tạm ứng để thực hiện Dự án. Việc điều chỉnh thời gian thực hiện dự án đến hết năm 2024 nhằm bảo đảm cơ sở pháp lý để tiếp tục giải ngân đối với khối lượng đã hoàn thành của các dự án thành phần đồng thời chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ cho các hộ dân còn lại của Dự án.