Ngày 3/5, Sở Văn hóa và Thể thao Ninh Bình phối hợp với Viện Nghiên cứu Hán Nôm thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam tổ chức Hội thảo khoa học “Nghiên cứu, bảo tồn và phát huy giá trị hệ thống văn bia tại Di tích Quốc gia Đặc biệt núi Non Nước.”
Tham dự có đại diện lãnh đạo tỉnh Ninh Bình; các nhà khoa học, nhà nghiên cứu, chuyên gia đến từ các cơ quan thuộc Viện Nghiên cứu Hán Nôm, Viện Văn học, Viện Sử học, Viện Khảo cổ học, Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam, Viện Văn hóa nghệ thuật Quốc gia... cùng các nhà nghiên cứu của địa phương.
Phó Chủ tịch Thường trực Ủy ban Nhân dân tỉnh Ninh Bình Tống Quang Thìn nhấn mạnh Hội thảo là sự kiện quan trọng nhằm đánh giá, khẳng định các giá trị lịch sử, văn hóa, tư liệu của hệ thống văn bia tại di tích, góp phần làm rõ giá trị nổi bật của Di tích Quốc gia Đặc biệt núi Non Nước. Từ đó, đề xuất phương hướng bảo tồn và phát huy giá trị các văn bia nói riêng và Di tích Quốc gia Đặc biệt núi Non Nước nói chung, góp phần phát triển kinh tế-xã hội và văn hóa tại địa phương.
Núi Non Nước ở thành phố Ninh Bình, là một cuốn sử thi ghi dấu nhiều sự kiện lịch sử và chiến công oanh liệt của cha ông ta. Nơi đây còn là một tàng thư thiên nhiên, bảo tàng thi ca vô giá. Từng được ví là “cảnh tiên rơi cõi tục,” núi Non Nước từ lâu đã trở thành đề tài, nguồn cảm hứng bất tận cho các đấng quân vương, bậc anh hùng nhiều thời đại đề thơ vịnh cảnh.
Hiếm có ngọn núi nào ở Việt Nam có trên 40 bài thơ văn khắc vào núi và hàng trăm bài thơ vịnh cảnh của các nhà thơ, danh nhân qua các triều đại như Trương Hán Siêu, Nguyễn Trãi, Phạm Sư Mạnh, Lê Thánh Tông, Lê Hiến Tông, Ngô Thì Nhậm, Tản Đà…
Các bản văn khắc hiện còn trên vách đá không chỉ là các tác phẩm văn học có giá trị mà còn là những tác phẩm nghệ thuật điêu khắc công phu, có giá trị thẩm mỹ cao, được phân bố hài hòa trên các vách đá phẳng, dựng đứng, làm tôn thêm vẻ đẹp và kết tinh giá trị văn hóa của núi Non Nước.
Hội thảo là một trong những hoạt động nằm trong kế hoạch “Quản lý, bảo tồn, phát huy giá trị Di tích Quốc gia đặc biệt núi Non Nước, thành phố Ninh Bình, tỉnh Ninh Bình, giai đoạn 2021-2025” nhằm tăng cường quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị di tích quốc gia đặc biệt này gắn với việc phát triển du lịch trên địa bàn tỉnh.
Sự kiện góp phần tuyên truyền, giáo dục về di sản văn hóa, quảng bá, làm lan tỏa giá trị di tích và các di sản văn hóa phi vật thể gắn với Di tích Quốc gia Đặc biệt Núi Non Nước. Đây cũng là dịp để tỉnh tham vấn ý kiến các nhà quản lý, chuyên gia, nhà khoa học để xây dựng hồ sơ đề cử ghi danh hệ thống văn bia tại di tích vào các Danh sách di sản tư liệu của Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên hợp quốc UNESCO.
Theo Phó Giáo sư-Tiến sỹ Vương Thị Hường, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Hán Nôm, Hội thảo đã nhận được 36 bài viết của các nhà nghiên cứu ở Trung ương và địa phương, tập trung vào 2 chuyên đề gồm giá trị lịch sử, văn hóa, tư liệu của hệ thống văn bia tại Di tích Quốc gia Đặc biệt núi Non Nước; giải pháp bảo tồn và phát huy giá trị Di tích Quốc gia Đặc biệt núi Non Nước và hệ thống văn bia tại di tích.
Tại Hội thảo, các đại biểu tập trung thảo luận làm rõ một số vấn đề như vị trí lịch sử của núi Non Nước trong công cuộc xây dựng và bảo vệ vùng đất Ninh Bình nói riêng, đất nước nói chung; quá trình tôn tạo các di tích trên núi Non Nước và ý nghĩa giá trị những di tích này.
Các ý kiến tập trung xác định rõ các vấn đề như số lượng, văn bản thơ văn núi Non Nước; làm rõ hơn giá trị sử liệu, văn liệu nổi bật của thơ văn núi Non Nước; định hướng công tác quy hoạch, bảo tồn và phát huy giá trị Di tích Quốc gia Đặc biệt núi Non Nước.../.