Thanh tra Chính phủ đã ban hành Thông báo Kết luận thanh tra (KLTT) trong việc chấp hành chính sách, pháp luật trong quản lý, thực hiện quy hoạch và đầu tư xây dựng các công trình điện theo Quy hoạch điện VII và Quy hoạch điện VII điều chỉnh.

KLTT đánh giá công tác quản lý, thực hiện Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia giai đoạn 2011 - 2020 có xét đến năm 2030 (gọi tắt là Quy hoạch điện VII) đã đạt được kết quả đáng ghi nhận, đóng góp tích cực cho phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, đáp ứng nhu cầu sử dụng điện của người dân… 

Tuy nhiên, KLTT cũng chỉ ra những khuyết điểm, vi phạm của Bộ Công Thương, các địa phương và các Tập đoàn, trong đó có Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) trong việc thực hiện nhiệm vụ được giao tại Quy hoạch điện VII điều chỉnh.

Cụ thể, trong việc đầu tư các dự án điện nguồn điện và lưới điện theo nhiệm vụ được giao tại Quy hoạch điện VII điều chỉnh. Trong giai đoạn 2011 - 2020,  EVN và các ban quản lý dự án đầu tư xây dựng, các đơn vị thành viên có liên quan đã không hoàn thành việc đầu tư nguồn điện và lưới điện truyền tải theo nhiệm vụ được giao tại Quy hoạch điện VII điều chỉnh, đầu tư nguồn điện đạt 82,2% so với công suất được giao tại Quy Hoạch, đáng chú ý là việc đầu tư lưới truyền tải chỉ đạt tỷ lệ thấp (cả về quy mô và số lượng). 

Việc đầu tư lưới điện truyền tải đạt kết quả thấp, nhiều dự án chậm tiến độ, không đáp ứng đủ năng lực truyền tải theo quy hoạch, nhất là việc giải toả công suất các nhà máy điện mặt trời nối lưới đầu tư ở khu vực miền trung, Tây Nguyên; không hoàn thành việc đầu lưới điện truyền tải cũng là một trong Những nguyên nhân của thực trạng quá tải cục bộ phải cắt giảm công suất phát điện của các nhà máy, ảnh hưởng đến vận hành hệ thống điện.

Để xảy ra nhưng vi phạm trên, KLTT chỉ rõ ngoài nguyên nhân khách quan trong quá trình thực hiện đầu tư các dự án điện nguồn điện, lưới điện truyền tải, trách nhiệm thuộc về EVN, các ban quản lý dự án đầu tư xây dựng, các đơn vị thành viên có liên quan.

KLTT cũng chỉ ra trong việc thực hiện các quy định của pháp luật về giá mua điện. Việc mua bán điện của nhà máy thuỷ điện Đồng Nai 2 (70 MW).

Ngày 9/5/2014, Công ty mua bán điện và Công ty cổ phần thủy điện Trung Nam đã ký kết hợp đồng mua bán điện với giá tạm tính 1.740 đồng/kWh, cao hơn 757 đồng/kWh so với giá trần khung giá phát điện 2013 áp dụng đối với các nhà máy thuỷ điện (983 đông/kWh) được quy định tại Quyết định số 8440 ngày 15/01.2013 của Bộ Công Thương. Mặc dù sau đó, EVN đã đề xuất tạm thanh toán theo mức giá trần quy định của từng năm nhưng Bộ Công Thương đã chấp thuận mức giá tạm thanh toán là 1.740 đông/kWh vượt khung giá quy định là chưa đúng quy định của Luật Điện lực và Nghị định số 137/2013/NĐ-CP, theo đó quy định giá mua điện không được vượt khung giá do Bộ Công Thương ban hành.

Sau khi chủ đầu tư phê duyệt quyết toán vốn đầu tư nhà máy thuỷ điện Đồng Nai 2, Công ty mua bán điện và chủ đầu tư đàm phán lại nhưng giá mua điện vẫn vượt khung quy định là ngời thẩm quyền phê duyệt hợp đồng của Cục điều tiết điện lực, tuy nhiên Cục điều tiết điện lự chưa thực hiện kiểm tra hợp đồng đồng mua bán điện, báo cáo Bộ trưởng xem xét, giải quyết theo thẩm quyền.

KLTT cũng chỉ rõ EVN và Công ty ty Cổ phần Thuỷ điện Đồng Nai 2 chưa kịp báo cáo Cục Điều tiết điện lực để kiểm tra hợp đồng mua bán điện sau khi đàm phán và ký tắt Hợp đồng mua bán điện trên cơ sở quyết toán vốn đầu tư là không đúng quy định của Bộ Công Thương.

Việc đàm phán giá điện trên cơ sở số liệu quyết toán vốn đầu tư do chủ đầu tư cung cấp, trong khi số liệu kiểm toán vốn dầu tư dự án do đơn vị kiểm toán độc lập thục hiện thiếu tin cậy, do đó giá mua điện đang tạm thanh toán 1.740 đồng/kWh (chưa VAT) là chưa đảm bảo cơ sở pháp lý; nguyên nhân, lý do dẫn đến giá mua bán điện vượt khung quy định cần phải được Bộ Công Thương, EVN kiểm tra, xem xét để giá mua bán điện đảm bảo căn cứ, chính xác, khách quan theo quy định của pháp luật.

“Từ những tồn tại, khuyết điểm, vi phạm nêu trên dẫn đến, việc đàm phán, kiểm tra, phê duyệt, xử lý các vướng mắc về giá mua điện, hợp đồng mua bán điện của Nhà máy thuỷ điện Đồng Nai 2 diễn ra từ tháng 12/2008, đến nay chưa được giải quyết dứt điểm theo quy định của pháp luật và hợp đồng mua bán điện. Trách nhiệm thuộc về EVN, Cục Điều tiết điện lực và Bộ Công Thương”, KLTT nêu rõ.

Việc mua bán điện của Nhà máy Thuỷ điện Sông Bung 4A, Công ty mua bán điện và Công ty cổ phần Phú Thanh Mỹ ký kết hợp đồng bổ sung số 01 ngày 13/8/2015 trước khi báo cáo Cục Điều tiết điện lực và việc tạm thanh toán theo giá 1.271,84 đồng/kWh vượt khung giá năm 2015 (giá trần năm 2015 là 1.060 đồng/kWh) là chưa đúng quy định; chưa thục hiện đúng chỉ đạo của Bộ Công Thương về việc đưa giá mua bán điện về mức trần tại văn bản số 3528/BCT-ĐTĐL ngày 13/4/2015; chưa báo cáo kết quả đàm phán giá điện theo chỉ đạo cảu Cục Điều tiết điện lực. Trách nhiệm thuộc về EVN.

Giá mua điện của Nhà máy thuỷ điện Sông Bung 4A vượt khung quy định, ngoài thẩm quyền phê duyệt hợp đồng mua bán điện của Cục Điều tiết điện lực, nhưng Cục Điều tiết điện lực chưa kiểm tra hợp đồng, báo cáo Bộ trưởng xem xét, giải quyết theo thẩm quyền quy định. Trách nhiệm thuộc về Cục Điều tiết điện lực.

Chúng tôi sẽ tiếp tục cập nhật thông tin.

Nguồn: Pháp Luật Plus - Nhiều vi phạm của Tập đoàn Điện lực Việt Nam tại Quy hoạch điện VII điều chỉnh (phapluatplus.vn)