Ngay sau khi Chính phủ chỉ đạo nghiên cứu mở rộng các đoạn tuyến cao tốc Bắc-Nam phía Đông theo phương thức đối tác công-tư (PPP), các doanh nghiệp/nhà đầu tư đã cam kết nguyện vọng tham gia
Giảm gánh nặng ngân sách đầu tư
Trong thời gian qua, hàng loạt các doanh nghiệp giao thông đã có văn bản gửi Thủ tướng Chính phủ đề xuất xem xét lựa chọn là nhà đầu tư Dự án mở rộng cao tốc Bắc-Nam phía Đông theo phương thức PPP.
Cụ thể, Công ty Cổ phần Đầu tư và Xây dựng giao thông Phương Thành đề xuất tự huy động vốn đầu tư hơn 200km đường bộ cao tốc Bắc-Nam thuộc các đoạn Vũng Áng-Bùng-Vạn Ninh (chiều dài 104km) và đoạn Phan Thiết-Dầu Giây (chiều dài 99km) theo phương thức PPP.
Tập đoàn Sơn Hải cũng gửi văn bản đề xuất lãnh đạo Chính phủ, Bộ Xây dựng xem xét, cho phép doanh nghiệp đầu tư mở rộng theo quy mô hoàn chỉnh cao tốc Bắc-Nam đoạn từ Hoài Nhơn đến Nha Trang bằng 100% vốn nhà đầu tư gồm các đoạn: Hoài Nhơn-Quy Nhơn, Quy Nhơn-Chí Thạnh, Chí Thạnh-Vân Phong, Vân Phong-Nha Trang.
Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) có văn bản kiến nghị Bộ Tài chính và Bộ Xây dựng xem xét cho VEC chủ trì hợp tác với Tổng công ty Đầu tư và kinh doanh vốn Nhà nước (SCIC) và một số nhà đầu tư khác nghiên cứu mở rộng các đoạn tuyến từ Mai Sơn-Diễn Châu và từ Bãi Vọt-Cam Lộ theo từng giai đoạn, với tổng mức đầu tư hơn 61.700 tỷ đồng.
Tập đoàn Đèo Cả từng hai lần gửi văn bản đề xuất lãnh đạo Chính phủ phương án đầu tư mở rộng cao tốc Bắc-Nam phía Đông. Phương án 1 phân chia thành 7 dự án thành phần, phù hợp cho nhiều doanh nghiệp cùng tham gia thực hiện đầu tư theo phương thức PPP. Phương án 2 phân chia thành 3 dự án thành phần, phù hợp với mô hình một số doanh nghiệp lớn tham gia đầu tư theo phương thức PPP.
Doanh nghiệp xây dựng Xuân Trường gửi văn bản đề xuất Thủ tướng Chính phủ, Bộ Xây dựng xem xét, chấp thuận chủ trương cho phép nghiên cứu, làm nhà đầu tư 9 đoạn tuyến theo phương thức PPP, hợp đồng BOT. Tổng chiều dài các đoạn tuyến là 415km, tổng mức đầu tư khoảng hơn 59.600 tỷ đồng.
Trong các đề xuất muốn “trải thảm” làm Dự án mở rộng cao tốc Bắc-Nam phía Đông, các nhà đầu tư đều bày tỏ cam kết sẽ phối hợp với các nhà đầu tư/nhà thầu khác có năng lực, kinh nghiệm triển khai thành công dự án; không sử dụng vốn ngân sách Nhà nước và chịu mọi chi phí nếu dự án không được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.

Ông Nguyễn Quang Huy, Tổng Giám đốc Tập đoàn Đèo Cả cho biết nếu được chấp thuận làm nhà đầu tư đề xuất dự án, tập đoàn sẽ nghiên cứu cụ thể phương án khả thi, chuẩn bị các nguồn lực.
“Tập đoàn Đèo Cả với vai trò dẫn dắt sẵn sàng hợp lực các doanh nghiệp trong nước có uy tín, kinh nghiệm và năng lực để cùng tham gia triển khai dự án này. Với kinh nghiệm đã triển khai hàng loạt các dự án hạ tầng giao thông quy mô lớn, chúng tôi hoàn toàn tự tin sẽ đáp ứng các yêu cầu để triển khai và làm tốt dự án,” ông Huy khẳng định.
Trong quá trình triển khai dự án, nhà đầu tư sẽ tiếp nhận toàn bộ công trình hiện hữu để quản lý khai thác, tổ chức thu phí đồng thời triển khai song song thi công mở rộng tuyến đường để đảm bảo giao thông an toàn, thông suốt liên tục.
“Việc đầu tư theo phương thức PPP sẽ giúp tiết kiệm ngân sách Nhà nước trong bối cảnh ngân sách cần tập trung cho nhiều mục tiêu phát triển kinh tế khác, đồng thời đảm bảo việc quản lý khai thác tài sản Nhà nước được hiệu quả,” Tổng Giám đốc Tập đoàn Đèo Cả nhấn mạnh.
Phân chia gói thầu vừa sức cho nhà đầu tư
Là chủ đầu tư tuyến đường cao tốc Hà Nội-Hải Phòng, lãnh đạo Tổng công ty Phát triển hạ tầng và Đầu tư tài chính Việt Nam (VIDIFI) cho rằng đơn vị đã bày tỏ sự quan tâm, mạnh dạn xin đầu tư Dự án mở rộng cao tốc Bắc-Nam phía Đông.
“Tuyến cao tốc Hà Nội-Hải Phòng là sự thành công về tiến độ, chất lượng và công tác quản lý vận hành của VIDIFI. Do đó, đơn vị đang có thế mạnh về năng lực chủ đầu tư, kinh nghiệm quản lý dự án, vận hành thu phí bảo trì cao tốc, đội ngũ bộ máy nhân sự và hoàn toàn làm những dự án tương tự,” lãnh đạo VIDIFI nhấn mạnh.
Về thu xếp nguồn vốn cho dự án, VIDIFI có cổ đông chính Ngân hàng Phát triển Việt Nam (VDP), là ngân hàng cho vay nhiều dự án hạ tầng lớn và thời hạn vay dài nên rất có tiềm lực tài chính. Khi Dự án mở rộng cao tốc Bắc-Nam có phương án cụ thể, VIDIFI sẽ đề xuất cơ chế cụ thể như tăng vốn điều lệ, vay vốn ưu đãi,…
Nhìn nhận định hướng tham gia độc lập hay liên danh sẽ được đơn vị xác định rõ dựa trên phương án đầu tư/phân chia đoạn tuyến và khối lượng công việc được giao, VIDFI sẵn sàng ‘bắt tay’ với các doanh nghiệp/nhà đầu tư giao thông khác để tham gia đầu tư, thi công các dự án mở rộng đoạn tuyến cao tốc này.
“Với những đoạn tuyến cao lưu lượng phương tiện tăng trưởng nhanh thì cần tập trung vừa mở rộng, vừa thu phí. Sau đó, mới tính toán đến các đoạn khác để đảm bảo hiệu quả đầu tư,” lãnh đạo VIDIFI bày tỏ quan điểm.

Theo ông Trần Chủng, Chủ tịch Hiệp hội các Nhà đầu tư công trình giao thông đường bộ Việt Nam (Varsi), quy hoạch mạng lưới đường bộ cao tốc có tính đến nguồn lực đầu tư, dự báo giai đoạn phát triển nên phải phân kỳ đầu tư.
Bày tỏ niềm vui khi nhiều nhà đầu tư tham gia mở rộng cao tốc Bắc-Nam, đó chính là có khát vọng mong muốn tham gia dự án trọng điểm quốc gia, tuy nhiên, ông Chủng cho biết, quy định nhà đầu tư tham gia PPP phải đáp ứng đủ điều kiện vốn chủ sở hữu chiếm 15% và phần vốn còn lại do nhà đầu tư huy động (vốn hợp pháp doanh nghiệp, vốn vay tín dụng).
Do vậy, ông Chủng kiến nghị, Nhà nước cần xây dựng đầu bài để nhà đầu tư tham gia đấu thầu cạnh tranh, sòng phẳng và minh bạch. Các dự án thành phần/gói thầu cần nghiên cứu phù hợp, phân chia dựa trên sự đánh giá về năng lực của các doanh nghiệp trong nước, khả năng huy động vốn chủ sở hữu. Quy mô dự án nên nghiên cứu trong khoảng 20.000-30.000 tỷ đồng, với thời gian thu hồi vốn từ 15-20 năm mới đảm bảo khả năng thu xếp nguồn vốn của nhà đầu tư.
Ông Chủng cũng bày tỏ lo ngại việc mở rộng cao tốc thực sự là thách thức về mặt kỹ thuật, tổ chức thi công, đảm bảo chất lượng đồng đều giữa vị trí làn đường mới và cũ./.
Nguồn: Mở rộng cao tốc Bắc-Nam: Ưu tiên phương án PPP hiệu quả | Vietnam+ (VietnamPlus)