Sau một thời gian khảo sát, quan trắc và đo đạc Giáo sư  Nguyễn Xuân Anh, Viện trưởng Viện Vật lý địa cầu (Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ) cho biết đã có kết quả kiểm tra, khảo sát, đánh giá ảnh hưởng của động đất tại Kon Tum.

Tuy nhiên, để khẳng định nguyên nhân phát sinh động đất và có cơ sở để dự báo xu thế hoạt động động đất và cường độ của động đất trong tương lai nhằm đánh giá khả năng gây thiệt hại cho các công trình dân sinh và thủy điện cần có những khảo sát, quan trắc và nghiên cứu chi tiết về địa chất kiến tạo và chế độ địa chấn trong khu vực Kon Tum và các địa bàn lân cận.

Động đất nhỏ không gây nguy hiểm cho dân

Sau khi nhận được thông tin qua báo chí, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Văn Thành đã chỉ đạo tại Công văn số 2502/VPCP-NN ngày 21/4/2022 về việc xử lý động đất tại khu vực huyện Kon Plông, và chỉ đạo của Bộ Khoa học và Công nghệ, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ, ngày 19/4/2022, Đoàn kỹ thuật (gồm các chuyên gia, các nhà khoa học) do Viện Vật lý địa cầu, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam thành lập đã tổ chức đi khảo sát thực địa, đánh giá hoạt động động đất tại khu vực huyện Kon Plông, tỉnh Kon Tum và lân cận (trong đó hoạt động có điều tra động đất có độ lớn 4.5 độ richter đã xảy ra vào ngày 18/4/2022). Đoàn kỹ thuật làm việc từ ngày 19 đến 29/4.

Bên cạnh đó, một Đoàn liên ngành Bộ Khoa học và Công nghệ và Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ (bao gồm cả nhà quản lý) làm việc từ ngày 26-29/4. Trong đó, ngày 28/4, tại tỉnh Kon Tum, Đoàn công tác liên ngành đã có buổi làm việc với các đại diện các sở, ban, ngành tỉnh Kon Tum và các chủ đầu tư thủy điện (Thượng Kon Tum, Đăk Đrinh) để thảo luận về bước đầu nguyên nhân và đề xuất một số giải pháp triển khai thực hiện trong thời gian tới.

Từ kiểm tra, đánh giá, khảo sát, có thể kết luận: Các trận động đất xảy ra từ tháng 3/2021 đến 4/2022 có độ lớn M = 1.6 – 4.5 tại khu vực huyện Kon Plông, Kon Tum và lân cận gây chấn động lớn nhất là cấp V theo thang MSK-64. Với cường độ chấn động như vậy là chưa đến mức độ nghiêm trọng.

Các kết quả nghiên cứu trước đây về chế độ kiến tạo và hoạt động động đất tại khu vực Kon Tum và lân cận chưa đủ độ chi tiết để có thể đánh giá về nguyên nhân và mức độ nguy hiểm của động đất đối với các công trình dân sinh và thủy điện. Đồng thời, chưa có những nghiên cứu chi tiết về động đất kích thích trong khu vực.

Vì vậy, cần có nghiên cứu chi tiết để phục vụ xác định nguyên nhân, mức độ nguy hiểm động đất và đề xuất các giải pháp ứng phó phù hợp, đồng thời cần có sự phối hợp chặt chẽ của các bộ, ngành, địa phương và các đơn vị quản lý khai thác thủy điện trên địa bàn.

Theo ông Nguyễn Xuân Anh, các bên liên quan cần thiết lập nhanh mạng trạm quan sát động đất địa phương (dự kiến gồm 8 trạm, trong đó có 3 trạm đã triển khai từ tháng 5/2021) tại khu vực huyện Kon Plông và lân cận, phục vụ công tác báo tin động đất kịp thời.

Đồng thời cần thực hiện ngay nhiệm vụ tuyên truyền và hướng dẫn các kỹ năng ứng phó khi động đất xảy ra cho nhà quản lý và người dân tại khu vực tỉnh Kon Tum và lân cận.

Trên cơ sở khảo sát thực địa, thực hiện ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Lê Văn Thành, tỉnh Kon Tum, Viện Vật lý địa cầu đang đề xuất trong thời gian sớm nhất với Bộ KH&CN xây dựng nhiệm vụ "Nghiên cứu đánh giá hoạt động động đất khu vực tỉnh Kon Tum và lân cận phục vụ công tác phòng tránh giảm nhẹ thiên tai do động đất gây ra" với các nội dung chính là làm rõ nguyên nhân phát sinh chuỗi động đất xảy ra tại huyện Kon Plông và lân cận; mối liên hệ giữa hoạt động động đất và tích nước hồ chứa; dự báo xu thế hoạt động động đất; đánh giá độ nguy hiểm và xây dựng các kịch bản ứng phó có thể xảy ra cho khu vực huyện Kon Plông và lân cận.

Theo Viện Vật lý địa cầu, mấy ngày gần đây, từ ngày 6/5-10/5, động đất lại liên tiếp xảy ra ở huyện Kon Plông, tỉnh Kon Tum với 9 trận có độ lớn trong khoảng 3 độ richter. Mới nhất, ngày 10/5, 2 trận động đất xảy ra vào khoảng 2h10 và 4h17 đều có độ lớn 2.9 độ richter.