"Vật vã" tìm lao động đi biển

Sau Tết Nguyên đán thường là thời điểm ngư dân tất bật chuẩn bị cho những chuyến đi biển đầu năm, thế nhưng rất nhiều tàu phải nằm bờ không chỉ do giá xăng dầu tăng mà còn nguyên nhân nan giải là không tìm được lao động đi biển.

Nhiều năm nay, cứ sau Tết, các chủ tàu lại "đỏ mắt" tìm lao động. Trước kia trung bình mỗi tàu sẽ có 18-20 lao động thế nhưng bây giờ chỉ 7-8 lao động.

Theo ông Trần Văn Phụng (63 tuổi, phường Quảng Tiến, thành phố Sầm Sơn) - chủ tàu TH 92555 TS, mấy chục năm làm nghề biển nhưng chưa bao giờ ông lại thấy nghề của mình khó khăn đến như vậy. Đã nhiều ngày nay ông liên hệ khắp nơi tìm lao động, thậm chí cả tỉnh ngoài nhưng vẫn chưa thể đủ người để cho tàu ra khơi.

Trước đây, thời điểm lao động nghề biển còn dồi dào, tàu của ông Phục thường đánh lưới vây, mỗi chuyến đi tầm 15 ngày với khoảng từ 15-20 lao động. Tuy nhiên, mấy năm trở lại đây, lao động đi biển khan hiếm nên ông Phục chuyển sang đi mành, rút ngắn số lao động xuống còn khoảng 7-8 người.

"Đi lưới vây, sản lượng đánh bắt hải sản cao hơn, nhưng cũng đòi hỏi nhiều lao động hơn. Đặc biệt, lao động phải trẻ, khỏe, có kinh nghiệm. Nhưng hiện nay, lao động trẻ trong vùng không còn mặn mà với nghề, chuyển hướng đi xuất khẩu lao động với thu nhập cao hơn, nên việc tìm lao động, đặc biệt thời điểm sau Tết rất khó khăn", ông Phục nói.

Từ ngày lao động địa phương dần bỏ nghề biển, ông phải chấp nhận tuyển những lao động chưa có kinh nghiệm, lao động miền núi vừa học vừa làm.

"Nghề đi biển vất vả, cực nhọc nên thanh niên thì bỏ nghề đi xuất khẩu lao động, người trung tuổi thì đi làm nghề khác. Đi biển đòi hỏi lao động phải có sức khỏe, kinh nghiệm, thế nhưng khi không có lao động cũng vẫn phải nhận những lao động chưa từng đi biển bao giờ rồi mình đào tạo, hướng dẫn thêm", ông Phục chia sẻ.

Cùng chung cảnh ngộ, anh Nguyễn Văn Công, chủ tàu TH 90808 TS (phường Quảng Tiến, thành phố Sầm Sơn) cũng chật vật về tình trạng tìm lao động đi biển. Anh Công may mắn duy trì được hơn 10 lao động thế nên dù ra khơi trong tình trạng xăng dầu tăng giá, sản lượng hải sản không cao nhưng ông vẫn phải chấp nhận bù lỗ để giữ chân lao động.

Nan giải bài toán thiếu lao động

Không chỉ ở Sầm Sơn, tại các huyện ven biển như: Hậu Lộc, Hoằng Hóa, Quảng Xương, thị xã Nghi Sơn, tình trạng thiếu lao động nghề biển cũng đang diễn ra. Toàn tỉnh Thanh Hóa hiện có 6.694 phương tiện khai thác thủy sản, trong đó có hơn 1.000 tàu đánh bắt xa bờ, nhu cầu sử dụng lao động lên đến hàng chục nghìn người. Tuy nhiên, mỗi khi đến mùa đánh bắt hải sản, thường thiếu hụt từ 25-30% nhân lực cho những chuyến tàu thuyền ra khơi.

Ông Nguyễn Văn Cẩn, cán bộ phường Quảng Tiến, thành phố Sầm Sơn cho biết, trên địa bàn phường hiện có 207 phương tiện khai thác, đánh bắt hải sản. Trong đó, 163 phương tiện đánh bắt xa bờ có công suất từ 90-1.000 CV; còn lại là tàu, thuyền công suất nhỏ.

Theo ông Cẩn, với số lượng tàu, thuyền tương đối lớn, theo khảo sát, địa phương cần phải có khoảng gần 1.600 lao động nghề biển. Tuy nhiên, thời điểm hiện tại do nhiều nguyên nhân như giá xăng dầu tăng, sản lượng đánh bắt hải sản giảm nên người lao động hiện không còn mặn mà với nghề biển. Nhiều thuyền viên đã chuyển hướng đi học nghề theo các tàu vận tải; số khác chuyển sang những nghề khác phù hợp hơn với nhu cầu.

Thực trạng trên đang khiến cho các chủ tàu lớn gặp rất nhiều khó khăn. Nhiều phương tiện phải nằm bờ nhiều ngày nay vì không đủ khả năng bù lỗ và nhân lực để vươn khơi.

"Mong rằng thời gian tới, giá xăng dầu ổn định trở lại; mỗi chuyến vươn khơi không phải bù lỗ tiền dầu để ngư dân có thêm động lực quay trở lại với nghề truyền thống của địa phương…", ông Cẩn chia sẻ thêm.