(Ảnh minh họa: Vietnam+)

Thị trường chứng khoán diễn biến rất tích cực trong phiên sáng, đặc biệt tại nhóm cổ phiếu ngân hàng. Tuy nhiên, nhiều cổ phiếu ngân hàng đã đảo chiều giảm giá, hoặc thu hẹp đà tăng khiến chỉ số đảo chiều đi xuống trong những phút cuối phiên giao dịch.

Trong một báo cáo phát hành gần đây, Công ty cổ phần Chứng khoán VNDIRECT (VNDIRECT) cho rằng khó khăn ngành ngân hàng dần hiện hữu.

Cuối quý 1/2023, tăng trưởng tín dụng toàn ngành chỉ tăng 2,1% so với đầu năm (thấp hơn đáng kể so với mức 5-6% các quý cùng kỳ trước).

Các ngân hàng thương mại có tỷ trọng cho vay doanh nghiệp lớn đã đạt tăng trưởng tín dụng cao hơn trung bình ngành. Ngược lại, tín dụng tại các ngân hàng cho vay cá nhân ghi nhận giảm/chậm lại so với đầu năm.

Nền kinh tế suy yếu đã ảnh hưởng lên thu nhập cũng như khả năng trả nợ của khách hàng cá nhân, theo đó làm giảm nhu cầu vay và các ngân hàng sẽ thận trọng hơn khi giải ngân cho nhóm này.

Ngược lại với khách hàng doanh nghiệp, cụ thể là bất động sản với vấn đề thanh khoản trước đó đang rất cần thêm dòng tiền để đảo nợ/tài trợ hoạt động kinh doanh (tín dụng kinh doanh bất động sản tăng 6,5% so với đầu năm).

Bên cạnh việc cắt giảm chi tiêu, khách hàng cá nhân sẽ có xu hướng tăng gửi tiết kiệm trong môi trường lãi suất cao và kinh tế suy yếu (tiền gửi cá nhân tiếp tục đà tăng trưởng cho đến tháng 2/2023).

Trong khi đó, tiền gửi khách hàng doanh nghiệp tiếp tục sụt giảm đáng kể cùng thời điểm. Dù thanh khoản trên thị trường liên ngân hàng đã dồi dào trở lại, kênh tiền gửi khách hàng hiện vẫn chiếm phần lớn trong tổng huy động của các ngân hàng.

Xu hướng nói trên sẽ có lợi cho thanh khoản của các ngân hàng có tỷ trọng tiền gửi lớn đến từ khách hàng cá nhân và tỷ lệ dư tín dụng trên số vốn huy động của ngân hàng (LDR) cao.

Tỷ lệ thu nhập lãi thuần (NIM) trung bình của 25 ngân hàng niêm yết giảm 18 điểm cơ bản trong quý 1/2023 do các ngân hàng đã phải hi sinh một phần lợi nhuận để hỗ trợ khách hàng.

Hơn nữa, NIM của 1 số ngân hàng thương mại giảm đáng kể do trái phiếu doanh nghiệp và cho vay tiêu dùng (lĩnh vực có lợi suất cao hơn các khoản vay thông thường) đang khó khăn.

VNDIRECT cho rằng xu hướng tăng cho vay khách hàng doanh nghiệp và huy động từ khách hàng cá nhân sẽ duy trì tới khi lãi suất hạ nhiệt rõ rệt và nền kinh tế có sự phục hồi (ít nhất đến quý 3/2023).

Vì vậy trong 2023, NIM của các ngân hàng thương mại cho vay khách hàng doanh nghiệp và nắm giữ trái phiếu doanh nghiệp trong danh mục tín dụng và huy động chỉ phụ thuộc vào tiền gửi khách hàng, sẽ giảm mạnh hơn toàn ngành.

Ngược lại, nhóm ngân hàng tập trung cho vay bán lẻ và có nguồn huy động đa dạng từ liên ngân hàng, khác hàng cá nhân, tiền gửi không kỳ hạn (CASA) cao… sẽ hạn chế được rủi ro NIM thu hẹp.

[Điểm sáng của thị trường chứng khoán Việt Nam trong thời gian tới]

Theo số liệu từ Ngân hàng Nhà nước, tỷ lệ nợ xấu nội bảng toàn ngành đã tăng lên mức 2,9% cuối quý 1/2023 (so với 2% cuối 2022). Đa số các ngân hàng đều ghi nhận tỷ lệ nợ xấu nội bảng (NPL) tăng và tỷ lệ dự phòng tổn thất cho vay (LLR) giảm so với quý trước.

Khó khăn từ thị trường bất động sản vẫn là một thử thách lớn cho triển vọng ngành ngân hàng khi lĩnh vực này chiếm đến 21% tín dụng hệ thống vào cuối 2022.

Ngân hàng với bộ đệm dự phòng tốt và danh mục cho vay không tập trung vào bất động sản sẽ hạn chế được rủi ro hiện tại.

Tuy vậy, VNDIRECT kỳ vọng áp lực trích lập dự phòng cũng như rủi ro nợ xấu của các ngân hàng được giảm bớt trong thời gian tới, khi dòng tiền của các doanh nghiệp bất động sản có thể cải thiện phần nào nhờ các chính sách hỗ trợ được ban hành và một số các dự án bất động sản được tháo gỡ pháp lý.

Trở lại diễn biến thị trường, nhóm cổ phiếu chứng khoán, dầu khí, thép chìm trong sắc đỏ. Trong khi hầu hết các nhóm cổ phiếu còn lại diễn biến phân hóa với sắc xanh, đỏ đan xen.

Nhóm cổ phiếu Vingroup tăng mạnh là trụ đỡ cho thị trường chung. Cụ thể, VIC tăng tới 5,2%, VHM tăng 1%, VRE tăng 0,9%.

Khối ngoại hôm nay bán ròng trên toàn thị trường làm gia tăng áp lực giảm điểm lên thị trường, theo đó, khối ngoại bán ròng tới hơn 376,5 tỷ đồng trên HOSE; 16,19 tỷ đồng trên HNX và 9,79 tỷ đồng trên UPCOM.

Chốt phiên giao dịch ngày 15/5, VN-Index giảm 1,19 điểm xuống 1.065,71 điểm. Khối lượng giao dịch đạt hơn 834,4 triệu đơn vị, tương ứng gần 13.622 tỷ đồng. Toàn sàn có 196 mã tăng giá, 197 mã giảm giá, 48 mã đứng giá.

HNX-Index giảm 0,77 điểm xuống 214,33 điểm. Khối lượng giao dịch đạt hơn 118,7 triệu đơn vị, tương ứng hơn 1.662,5 tỷ đồng. Toàn sàn có 117 mã tăng giá, 88 mã giảm giá và 52 mã đứng giá.

UPCOM-Index tăng 0,43 điểm xuống 80,48 điểm. Khối lượng giao dịch đạt hơn 61,4 triệu đơn vị, tương ứng hơn 818,6 tỷ đồng. Toàn sàn có 116 mã tăng giá, 119 mã giảm giá và 80 mã đứng giá./.