Với việc Quy hoạch mạng lưới đường sắt thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 quy định ga đầu cuối tuyến Đường sắt Tốc độ cao Bắc-Nam chỉ dừng ở ga Ngọc Hồi, có ý kiến cho rằng nên kéo dài hướng tuyến về ga Hà Nội để tăng tính hấp dẫn và tạo thuận lợi cho hành khách đi tàu.

Trong báo cáo đầu kỳ quy hoạch các tuyến, ga đường sắt khu vực đầu mối thành phố Hà Nội của Liên danh Tư vấn Tổng công ty Tư vấn thiết kế Giao thông Vận tải (TEDI) và Trung tâm Tư vấn đầu tư phát triển Giao thông Vận tải (CCTDI) đã đề xuất Đường sắt Tốc độ cao Bắc-Nam sẽ được kéo dài vào đến ga Hà Nội.

Lý giải điều này, theo đại diện Liên danh, qua tìm hiểu kinh nghiệm phát triển đường sắt trên thế giới cho thấy, đối với loại hình dịch vụ tàu đường sắt tốc độ cao thường được bố trí tiếp cận sâu trong trung tâm tại các thành phố lớn như Bắc Kinh, Berlin, Tokyo, Paris... Trong khi đó, ga Ngọc Hồi cách xa trung tâm thành phố Hà Nội khoảng 10km sẽ làm giảm tính hấp dẫn trong việc thu hút hành khách đi tàu, đặc biệt là các khu vực phía Bắc sông Hồng.

Tư vấn cũng đồng thời đề xuất đưa Depot từ Thường Tín (theo quy hoạch) về ga Ngọc Hồi. Ga Ngọc Hồi sẽ là ga lập, giải thể tàu khách, tàu hàng đối với tuyến đường sắt tốc độ cao và Đường sắt Bắc-Nam hiện tại; tổ chức đón, tiễn hành khách đường sắt tốc độ cao, đường sắt hiện tại và đường sắt đô thị; tác nghiệp đầu máy, toa xe... Ga Hà Nội có tác nghiệp đón, tiễn hành khách tàu Đường sắt Tốc độ cao Bắc-Nam.

Tàu khách Bắc-Nam về đến ga Hà Nội. (Ảnh: Minh Sơn/Vietnam+)

Ủng hộ đề xuất này, ông Phạm Hoài Chung, Phó Viện trưởng phụ trách Viện Chiến lược và phát triển Giao thông Vận tải (Bộ Giao thông Vận tải) cho biết tàu đường sắt tốc độ cao vào trung tâm sẽ góp phần thuận tiện cho hành khách đi tuyến đường dài Bắc-Nam. Không người dân nào đi vào nội đô muốn chuyển nhiều phương thức vận tải.

[Bộ GTVT nghiên cứu cả 2 kịch bản làm Đường sắt Tốc độ cao Bắc-Nam]

Tuy nhiên, ông Chung cũng bày tỏ lo ngại về hạ tầng và khả năng khai thác khi kết hợp giữa đường sắt tốc độ cao và đường sắt đô thị.

“Dọc trục đường đến ga Hà Nội có thêm tuyến Đường sắt đô thị Ngọc Hồi-Yên Viên nên cần phải nghiên cứu giải pháp kỹ thuật, công nghệ để làm sao bố trí hạ tầng đảm bảo đúng công năng và tổ chức chạy tàu tối ưu giữa 2 loại hình có đặc tính khác nhau này,” ông Chung góp ý.

Đánh giá bất kỳ phương án nào cũng có ưu điểm, nhược điểm, chuyên gia giao thông đường sắt Nguyễn Ân phân tích, phương án tàu đường sắt tốc độ cao về ga Hà Nội chỉ đón, trả khách là phương án tốt nhất về mặt vận tải hành khách, đồng thời phục vụ phát triển của Thủ đô.

Tuy nhiên, ông Ân cũng thừa nhận phương án này sẽ nảy sinh vấn đề giao cắt giữa đường sắt tốc độ cao và đường giao thông nội đô.

Để giải quyết hiện trạng này, ông Ân kiến nghị có thể đưa phương án đi ngầm 10km nhưng sẽ rất tốn kém chi phí, mất nhiều thời gian. Do đó, tư vấn cần tính toán kỹ để có con số về chi phí, so sánh với chi phí phương án tàu chỉ về đến ga Ngọc Hồi, kết nối vào trung tâm nội đô bằng các giải pháp khác.

Nếu kéo dài về ga Hà Nội sẽ cần phải giải bài toán hạ tầng và khả năng khai thác khi kết hợp giữa đường sắt tốc độ cao và đường sắt đô thị. (Ảnh: Việt Hùng/Vietnam+)

Tiết lộ trước kia đã từng đề xuất phương án đường sắt tốc độ cao kết nối về ga Hà Nội bằng cách làm bốn đường gồm hai đường cho đường sắt đô thị và hai đường cho đường sắt tốc độ cao, đại diện Cục Đường sắt Việt Nam (Bộ Giao thông Vận tải) cho biết phía Hà Nội không đồng ý với lý do không thể thực hiện được do vướng mắc về giải phóng mặt bằng.

Để tránh phải giải phóng mặt bằng, trong báo cáo đầu kỳ quy hoạch lần này, tư vấn đang nghiên cứu phương án về biểu đồ chạy tàu để tổ chức chạy tàu khách đường sắt đô thị, tàu khách đường sắt tốc độ cao trên cùng đường sắt đôi trên cao.

Bày tỏ quan điểm vẫn là làm hai đường riêng cho đường sắt tốc độ cao và đường sắt đô thị, đại diện Cục Đường sắt Việt Nam cho rằng trường hợp vướng giải phóng mặt bằng để xây dựng, có thể dùng chung. Quá trình từ nay cho đến báo cáo cuối kỳ, tư vấn phải tiếp tục phân tích, đánh giá, làm rõ các vấn đề liên quan./.