Thay đổi đầu mối kiểm định, giá kiểm định cao hơn tiền mua thiết bị

Cục Đăng kiểm VN vừa có văn bản gửi các đơn vị đăng kiểm xe cơ giới yêu cầu tuân thủ việc kiểm tra, kiểm định, hiệu chuẩn phương tiện đo thuộc dây chuyền kiểm định xe cơ giới, được quy định tại khoản 22 Điều 1 Nghị định số 30/2023 của Chính phủ (sửa đổi, bổ sung Nghị định số 139/2018) quy định về kinh doanh dịch vụ kiểm định xe cơ giới.

Cụ thể, các đơn vị đăng kiểm có trách nhiệm thực hiện việc kiểm định thiết bị phân tích khí xả, thiết bị đo độ ồn và thước đo (thiết bị đo nhóm 2) theo văn bản hướng dẫn của Tổng cục Tiêu chuẩn đo lường chất lượng (Bộ Khoa học và Công nghệ). Cùng đó, liên hệ với các nhà cung cấp thiết bị tiến hành việc kiểm tra, đánh giá và hiệu chỉnh thiết bị theo khuyến cáo của nhà sản xuất đối với các thiết bị: Kiểm tra phanh, đo độ trượt ngang của bánh xe, đo độ khói, kiểm tra đèn chiếu sáng phía trước (thiết bị đo nhóm 1).

Theo quy định mới, Cục Đăng kiểm VN không thực hiện kiểm tra, hiệu chuẩn các thiết bị thuộc dây chuyền kiểm định xe cơ giới như trước đây, mà do đơn vị đo lường thực hiện việc kiểm định. Việc kiểm tra, đánh giá việc duy trì trạng thái thiết bị thuộc dây chuyền kiểm định sẽ do các Sở GTVT chủ trì thực hiện.

Lãnh đạo một số đơn vị đăng kiểm ở Hà Nội và phía Bắc cho biết, đã được Tổng cục Tiêu chuẩn đo lường chất lượng giới thiệu 11 đơn vị cung cấp dịch vụ và hiện đang liên hệ để thực hiện kiểm chuẩn các thiết bị nhóm 1. Tuy vậy, khi gọi điện đến, đa số các đơn vị đều không liên lạc được. 

"Có đơn vị khi liên lạc được thì báo giá dịch vụ rất cao, thậm chí lần sau báo cao hơn lần trước. Có đơn vị tháng trước báo giá kiểm chuẩn 3 loại thiết bị (phân tích khí xả, độ ồn và thước cuộn) tổng cộng chỉ 11.450.000 đồng, nhưng tháng sau báo lên tới 15 triệu đồng", lãnh đạo một trung tâm đăng kiểm tại Hà Nội thông tin.

Tìm hiểu của PV Tạp chí GTVT cho thấy, có những trung tâm đăng kiểm khác còn nhận được mức báo giá dịch vụ kiểm định cao hơn, ở mức từ hơn 16 đến 28 triệu đồng. Song điều khiến các đơn vị đăng kiểm "choáng" hơn là chi phí kiểm định cao hơn nhiều so với tiền mua thiết bị. 

Chẳng hạn, giá một chiếc thước cuộn mua ngoài thị trường chỉ trên dưới 300 nghìn đồng nhưng giá kiểm định lên tới 1,5 triệu đồng, thiết bị đo độ ồn cũng chỉ vài trăm nghìn nhưng giá kiểm định là 2 triệu đồng; còn giá kiểm định thiết bị phân tích khí xả ở mức từ 4 đến 13 triệu đồng (chưa có giá mua, bán về mua thiết bị này).

"Bình thường, thước cuộn bán ở ngoài thị trường phải đạt tiêu chuẩn theo mẫu mới được sản xuất, nhập khẩu để bán ra thị trường, thế nhưng khi trung tâm đăng kiểm mua về dùng lại phải mất thêm phí kiểm định 1,2 - 1,5 triệu đồng nữa là vô lý", lãnh đạo một trung tâm đăng kiểm thắc mắc và cho biết thêm, giá kiểm định một chiếc thước cuộn cao hơn nhiều giá đăng kiểm một chiếc ô tô, mà mỗi năm lại phải kiểm định một lần.

Ngoài các thiết bị trên, theo hướng dẫn của Cục Đăng kiểm VN, các trung tâm đăng kiểm cần liên hệ với nhà sản xuất dây chuyền đăng kiểm để trang bị trước ngày 30/10/2023 bộ dụng cụ thiết bị đo nhóm 1 để phục vụ tự kiểm tra, đánh giá các thiết bị kiểm định: thiết bị kiểm tra lực phanh, thiết bị đo độ trượt ngang của bánh xe, thiết bị đo độ khói. Giá của bộ thiết bị này vào khoảng 100 triệu đồng nên khiến nhiều trung tâm đăng kiểm, đơn vị chủ quản trung tâm đăng kiểm lo lắng.

Tại hội nghị do Cục Đăng kiểm VN tổ chức mới đây, bà Bùi Thị Hòa Bình, Phó giám đốc Sở GTVT Hòa Bình cho biết, trên địa bàn hiện chỉ có duy nhất một trung tâm đăng kiểm nhà nước. Vừa qua, trung tâm này được đơn vị đo lường báo giá kiểm định 3 thiết bị (nhóm 2) lên tới 28 triệu đồng. "Còn đối với thiết bị mà trung tâm đăng kiểm phải mua dụng cụ để tự kiểm tra, đánh giá (nhóm 1), mỗi năm chỉ sử dụng một lần nên việc mua sẽ lãng phí. Đơn vị đăng kiểm có 2 dây chuyền đăng kiểm nhưng thuộc 2 hãng cung cấp khác nhau sẽ phải trang bị hai bộ dụng cụ nên không có đủ khả năng để mua. Nên chăng có quy định cho thuê hoặc mượn thiết bị kiểm định", bà Bình đề xuất.

Ông Bùi Hòa An, Phó giám đốc Sở GTVT TP.HCM cũng bày tỏ băn khoăn rằng, có trung tâm đăng kiểm ở phía Nam muốn kiểm định thiết bị phải gửi ra phía Bắc để kiểm định sẽ tốn kém, mất nhiều thời gian.

Giá giảm sau khi Cục Đăng kiểm VN làm việc với đơn vị cung cấp dịch vụ, thiết bị 

Theo ông Nguyễn Tô An, Phó Cục trưởng Cục Đăng kiểm VN, một trong những khó khăn mà các trung tâm đăng kiểm đang gặp phải là phát sinh chi phí kiểm định, kiểm chuẩn thiết bị đăng kiểm theo quy định của pháp luật đo lường.

"Trước đây, Cục Đăng kiểm VN thực hiện kiểm chuẩn thiết bị, giá chỉ 400.000 đồng/thiết bị, nhưng thời gian qua kiểm tra giá mà các đơn vị cung cấp dịch vụ đo lường cho thấy giá thu rất cao và không đồng đều. Các trung tâm đăng kiểm, Sở GTVT cũng báo về rằng, giá kiểm tra, đánh giá thiết bị đo khí xả ở mức 4,6 - 11,5 triệu/thiết bị đo khí thải (xe xăng); Hay thước đo khi ra chợ mua chỉ mấy trăm nghìn, nhưng kiểm chuẩn lên đến hơn 1 triệu đồng… Cục Đăng kiểm VN đã phối hợp với các nhà cung cấp dịch vụ để rà soát, đưa ra mức giá kiểm định phù hợp", ông An nói.

Về việc các trung tâm đăng kiểm phải tự trang bị dụng cụ để tự kiểm tra thiết bị thuộc dây chuyền đăng kiểm (thiết bị đo nhóm 1), trước đây đã có trong quy chuẩn kỹ thuật song ít được để ý, dẫn đến đơn vị đăng kiểm không để ý khi ký hợp đồng với nhà cung cấp dây chuyền đăng kiểm và bị "ăn bớt" các thiết bị này.

"Chúng tôi đã làm việc với các nhà sản xuất thiết bị để tính toán chi phí và đã được điều chỉnh lại. Hiện quy chuẩn quốc gia về đơn vị đăng kiểm đang được dự thảo sửa đổi, bổ sung theo hướng định nghĩa lại dây chuyền kiểm định và đơn vị đăng kiểm chỉ phải trang bị tối thiểu dụng cụ tự kiểm tra, đánh giá thiết bị để tiết kiệm và khai thác hiệu quả nhất. Đồng thời, rà soát dự thảo quy chuẩn về nội dung giai đoạn đầu được dùng chung, được mượn hoặc thuê thiết bị kiểm định đối với một số loại thiết bị (nhóm 1, ví dụ khí chuẩn để kiểm tra thiết bị đo khí xả).

Tuy vậy, có thiết bị đo mà trung tâm đăng kiểm phải dùng thường xuyên để kiểm tra, duy trì trạng thái bình thường của thiết bị đăng kiểm. Cục Đăng kiểm VN đã trao đổi với nhà cung cấp thiết bị và giá sẽ giảm khoảng một nửa, trước đây từ khoảng 100 triệu sẽ xuống còn khoảng 50 triệu đồng", ông An thông tin.

Lãnh đạo Cục Đăng kiểm VN cũng hướng dẫn các đơn vị đăng kiểm chủ động liên hệ với nhà cung cấp để được kiểm tra, đánh giá thiết bị kiểm tra đèn chiếu sáng phía trước, thiết bị đo độ ồn và thiết bị phân tích khí xả thuộc dây chuyền đăng kiểm.

Góp ý vấn đề trên, ông Nguyễn Văn Quyền, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ô tô VN cho rằng, quy định trung tâm đăng kiểm phải tự trang bị thiết bị để kiểm định lại dây chuyền đăng kiểm là không phù hợp. "Cục Đăng kiểm VN là cơ quan quản lý nhà nước thực hiện, mới khách quan, thống nhất toàn quốc và nâng cao vai trò quản lý nhà nước. Việc kiểm định có thể thu phí hoặc miễn phí nhưng sẽ giúp tiết kiệm được cho các trung tâm đăng kiểm", ông Quyền nói.